شايسته اى كه عمر خود را در محروميت به سر مى برند و حقوق آنان به وسيله انسان هاى ناشايست ، مورد تجاوز قرار مى گيرد ؛ امّا كاميابى هاى آخرت ، ويژه انسان هاى شايسته است و به فرموده امام على عليه السلام :
أحوالُ الدُّنيا تَتبَعُ الاِتِّفاقَ ، وَ أحوالُ الآخِرَةِ تَتبَعُ الاِستِحقاقَ .^۱
احوال دنيا تابع اتّفاق است و احوال آخرت ، تابع استحقاق .

ط ـ احاطه آخرت بر دنيا

آخرين ويژگى برجسته آخرت ، احاطه آن بر دنياست ، بدين معنا كه آخرت هم اكنون وجود دارد و دوزخ ، هم اكنون بر انسان هاى ناشايست ، و بهشت ، هم اكنون بر انسان هاى شايسته احاطه دارد ، و به تعبير ديگر ، دنيا نمادى از آخرت است . ^۲ البتّه انسان تا وقتى كه در نَشئه دنيا قرار دارد ، نمى تواند حقيقت آخرت و بهشت و دوزخ را بفهمد ؛ ليكن با خروج از اين نشئه ، حقايق و منازل آخرت ، يكى پس از ديگرى براى او آشكار مى گردد ، چنان كه امام على عليه السلام فرموده است :
النّاسُ نِيامٌ ، فإِذا ماتُوا انتَبَهوا.^۳
مردمان خواب اند و زمانى كه مى ميرند ، بيدار مى شوند .
و قرآن نيز تصريح مى كند كه :
«لَّقَدْ كُنتَ فِى غَفْلَةٍ مِّنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنكَ غِطَآءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ .^۴
واقعا كه سخت از اين حال در غفلت بودى . و ما پرده ات را از چشمانت برداشتيم و ديده ات امروز تيز است» .