حديث
۱۵۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :عَمرو بن لُحَىّ بن قَمَعَة بن خِندِف ، بر مكّه حكومت مى كرد. او نخستين كسى بود كه آيين اسماعيل را دگرگون ساخت و بت پرستى را رواج داد و چيزهاى به نام هاى بَحيره و سائبه و وَصيله و حام را بدعت نهاد.
او را در آتش ديدم كه بوى اَمعا و اَحشايش ، جهنّميان را آزار مى داد ( / اَمعا و اَحشايش ، در آتش كشيده مى شد ) .
10 / 5
ابو عامر بن نُعمان بن صيفى راهب ۱
۱۵۹.مجمع البيانـ به نقل از سعيد بن مُسيّب ، در باره اين سخن خداوند متعال:«و خبر آن كس را كه آيات خود را به او داده بوديم ، براى آنان بخوان كه از آن ، عارى گشت . آن گاه شيطان ، او را دنبال كرد و از گم راهان شد»ـ :اين شخص ، ابو عامر بن نعمان بن صيفى راهب بود كه پيامبر صلى الله عليه و آله ، او را [به جاى راهب ، ]«فاسق» ناميد. وى كه در زمان جاهليت ، راهبى را در پيش گرفته بود و پشمينه مى پوشيد ، به مدينه آمد و به پيامبر صلى الله عليه و آله گفت: اين چيست كه تو آورده اى؟
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: «آيين يكتاپرستىِ ابراهيم را آورده ام» .
ابو عامر گفت: پس من هم به همين آيين هستم.
فرمود: «تو بر اين آيين نيستى؛ بلكه چيزهايى را كه از آن نيست ، بر آن افزوده اى».
ابوعامر گفت: هر يك از ما دروغ مى گويد ، خداوند ، او را آواره و تنها بميرانَد !
پس به نزد شاميان رفت و به منافقان [مدينه] پيغام داد كه جنگ افزار ، آماده سازند. سپس نزد قيصر [ روم ]رفت و با سپاهى ، روانه شد تا پيامبر صلى الله عليه و آله را از مدينه بيرون كند ؛ امّا خودش در شام ، آواره و تنها مُرد .
1.. نام ابو عامر راهب، عبد عمرو است كه در زمان جاهليت سردسته قبيله اوس بود. هنگامى كه اسلام ظهور پيدا كرد ، از آن كناره گرفت و با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله آشكارا دشمنى كرد و با پنجاه نفر از ياران خود به مكّه رهسپار شد و قريش را بر ضدّ پيامبر شوراند و به آنها قول داد كه قومش به يارى قريش خواهند شتافت.
عدّهاى از مفسّران ، نزول آيه را در باره اُميّة بن الصلت ثقفى شاعر دانستهاند ؛ امّا منافات ندارد كه قابل تطبيق با هر دو باشد ، چنان كه امام باقر عليه السلام فرموده است: «اصل اين آيه در باره بلعم [ بن باعورا ]است . آن گاه خداوند ، آن را مثل قرار داده است براى هر كسى كه هواى نفس خود را بر هدايت خداوند ، مقدّم بدارد» .
