برهان - صفحه 3

درآمد

برهان ، در لغت

واژه «برهان» ، در لغت به معناى آوردن حجّت و دليل روشن و قاطع است . صاحب بن عبّاد ، در اين باره مى گويد :
البُرهانُ : بَيانُ الحُجَّةِ وَ إيضاحُها .۱
برهان ، آوردن حجّت و واضح گردانيدن آن است .
همچنين اَزهَرى ، به نقل از ليث ، آورده است :
البُرهانُ : الحُجَّةُ وَ إيضاحُها .۲
برهان ، حجّت و واضح گردانيدن آن است .
واژه شناسان ، در ريشه شناسى «برهان» ، دچار اختلاف نظر شده اند :
الف ـ برخى الف و نون آن را زايد شمرده اند و برهان را مصدر ثلاثى مجرّد از مادّه «بره» دانسته اند كه بر معناى روشن و واضح ، دلالت مى كند . زمخشرى

1.المحيط فى اللّغة : ج ۳ ص ۴۸۳ مادّه «بره» .

2.تهذيب اللّغة : ج ۱ ص ۳۲۲ . ابن منظور ، در ذيل مادّه «بره» مى گويد : «البُرهانُ : الحُجَّةُ الفاصِلَةُ البَيّنةُ» و ذيل مادّه «برهن» مى گويد : «البُرهانُ : بَيانُ الحُجَّةِ و اتِّضاحُها» (لسان العرب : ج ۱۳ ص ۵۱ مادّه «برهن» و ص ۴۷۶ مادّه «بره») .

صفحه از 104