6 . بركات افزايش نيروى بصيرت
بر پايه آنچه گذشت ، به ميزان مجاهدت هاى علمى و عملى انسان ، بينش باطنى ، افزايش مى يابد و سالك ، در نخستين گام ، كاستى هاى درونىِ خود را بهتر مى بيند ، زيركى ، آينده نگرى ، شجاعت و ساير كمالات انسانى ، در او تقويت مى شوند و در نهايت ، در نتيجه خودسازى ، به نقطه اى از قوّت بصيرت و بينايى باطنى مى رسد كه حقايق معقول را به صورت محسوس مى بيند و به بالاترين مراتب ايمان ـ كه ايمانِ شهودى است ـ ، دست مى يابد و پيشواى اهل بصيرت مى گردد . ۱
7 . اصلى ترين آفت ديده بصيرت
نقطه مقابل مجاهدت هاى علمى و عملى ـ كه موجب تقويت ديده بصيرت مى گردند ـ ، پيروى از تمايلات نفسانى است . از اين رو ، اصلى ترين آفت ديده بصيرت يافتن ، هواپرستى و پيروى عملى از خواسته هاى ناپسندِ درونى است و بدين سان ، هر چه پيروىِ انسان از نفس امّاره ، بيشتر شود ، چشمِ بصيرت او ضعيف تر مى گردد . در روايتى از امام على عليه السلام آمده :
الهَوى شَريكُ العَمى .۲
هَوَس ، شريكِ كوردلى است .
وقتى انسان ، به چيزى علاقه پيدا كرد ، ديگر نمى تواند معايب آن را ببيند و زشتى هاى آن را بشنود :
عَينُ المُحِبِّ عَمِيَّةٌ عَن مَعايِبِ المَحبوبِ ، وَ اُذُنُهُ صَمّاءُ عَن قُبحِ مَساويهِ .۳
ديده عاشق ، از ديدن عيب هاى معشوق ، كور است و گوش او ، از شنيدن زشتى معايبش ، كَر .
1.ر . ك : ص ۳۸۳ (چشم بصيرت) و ص ۴۴۹ (اهل بصيرت / پيشوايان بصيرت) .
2.ر ك : ص ۴۷۰ ح ۱۴۴ .
3.ر ك : ص ۴۷۶ ح ۱۶۰ .