بیعت - صفحه 69

فصل چهارم : بيعت رضوان (خُشنودى خدا)

4 / 1

بيعت در زير درخت

قرآن

«كسانى كه با تو بيعت مى كنند ، در حقيقت ، با خدا بيعت مى كنند . دست خدا، بالاى دست آنهاست . پس هر كه بيعت شكند ، در حقيقت، به زيان خود مى شكند ، و هر كس به عهدى كه با خدا بسته است، وفا كند، به زودى، خدا مزدى بزرگ به او خواهد داد» .

«هر آينه خدا از مؤمنان، خشنود شد، آن گاه كه در زير درخت ۱ با تو بيعت مى كردند ، و آنچه را در دل هايشان بود، باز شناخت و بر آنان آرامش فرو فرستاد و پيروزى نزديك را به آنان پاداش داد» .

حديث

۲۷.تفسير القمّى :آيه «هر آينه خدا از مؤمنان، خشنود شد، آن گاه كه در زير درخت با تو بيعت مى كردند» ، در باره بيعت رضوان نازل شد و خداوند براى آنان شرط گذاشت كه از آن پس، به كارى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله انجام مى دهد، هيچ خرده نگيرند و از فرمانى كه به آنها مى دهد، سرپيچى نكنند .
خداوند عز و جل بعد از نزول آيه رضوان ، فرمود : «كسانى كه با تو بيعت مى كنند ، در حقيقت ، با خدا بيعت مى كنند . دست خدا، بالاى دست آنهاست . پس هر كه بيعت شكند، در حقيقت، به زيان خود مى شكند ، و هر كس به عهدى كه با خدا بسته است، وفا كند، به زودى، خدا مزدى بزرگ به او خواهد داد» . رضايت خداوند از آنان، مشروط به اين بود كه از آن پس به عهد و پيمان با خدا وفا كنند و عهد و قرار او را نشكنند ؛ زيرا به سبب اين عهد، خدا از آنان خشنود گشت . از اين روست كه در نوشتن ، آيه شرط را بر آيه بيعت رضوان، مقدّم داشته اند ، در صورتى كه اوّل، آيه مربوط به بيعت رضوان نازل شد و سپس آيه شرط وفادارى به آن بيعت براى بيعت كنندگان .

1.مراد، درخت معروف در حديبيّه به نام سَمُره (مجمع البيان: ج ۹ ص ۱۹۴) يا اُمّ غيلان (تفسير السمرقندى : ج ۳ ص ۳۰۱) است. اين درخت به دليل نگرانى از تقديس و عبادت ، به دستور عمر، بريده و نابود شد (معجم البلدان : ج ۲ ص ۳۲۵). حديبيّه ، قريه اى است به نام چاهى در آن جا در كنار مسجد شجره ، در يك فرسنگى مكّه. خطابى در الأمالى خود گفته است: حديبيّه را به خاطر درخت حدباء كه در آن جا بوده ، حديبيّه ناميده اند (معجم البلدان : ج ۲ ص ۲۲۹).

صفحه از 187