4 / 2

نخستين كسى كه در زير درخت با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بيعت كرد

۳۱.امام على عليه السلامـ در نامه اش به معاويه ـ :من نخستين كسى بودم كه در زير درخت با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بيعت كرد و خدا فرموده است : «هر آينه خدا از مؤمنان، خشنود شد، آن گاه كه در زير درخت با تو بيعت مى كردند» .

۳۲.المناقب ، ابن شهرآشوب :پيامبر صلى الله عليه و آله يك بيعت عام داشت و يك بيعت خاص . بيعت هاى خاص، عبارت اند از : بيعت جنّيان [با ايشان] كه انسان ها در آن شركت نداشتند ، بيعت انصار كه مهاجران در آن شركت نداشتند ، بيعت عشيره در آغاز دعوت ، و بيعت غدير در پايان كار . و على عليه السلام ، تنها كسى است كه در هر دو بيعت اخير بود و دو سوى امر را در دست داشت .
بيعت عام، همان بيعت شجره است و آن، يك درخت طلح يا درخت مسواكى بود در كنار چاه حديبيّه . اين بيعت را به سبب آيه شريف: «هر آينه خدا از مؤمنان، خشنود شد» ، بيعت رضوان مى گويند . محلّ آن، ناشناخته است و درخت هم از بين رفته است . گفته مى شود اين بيعت در روحاء بوده است؛ امّا معلوم نيست كه آيا مراد، روحاء مكّه ، واقع در نزديك حمّام است يا روحاء واقع در راه مكّه . همچنين گفته اند كه درخت را سيل برده است .
امير مؤمنان عليه السلام در اين بيعت نيز در چند چيز، گوى سبقت را از ساير صحابه ربود ، از جمله اين كه در آن، پيش گام شد . ابو بكر شيرازى در كتابش از قول جابر انصارى مى گويد : نخستين كسى كه براى بيعت بر خاست، امير مؤمنان عليه السلام بود، سپس ابو سنان عبد اللّه بن وهب اسدى ، سپس سلمان فارسى . و در اخبار ليث آمده است : نخستين كسى كه بيعت كرد، عمّار بود ، يعنى نخستين كس پس از على عليه السلام .
ديگر، اين كه او سزاوارترينِ مردم به اين آيه است؛ چون حكم بيعت، آن است كه خداوند متعال فرموده است : «در حقيقت ، خدا از مؤمنان ، جان و مالشان را به بهاى اين كه بهشت براى آنان باشد، خريده است ؛ همان كسانى كه در راه خدا مى جنگند و مى كشند و كشته مى شوند . اين، وعده حقّى در تورات و انجيل و قرآن، بر عهده اوست» تا آخر آيه .
همگان از جابر انصارى روايت كرده اند كه گفت : ما با پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بر سر جان، بيعت كرديم .