ب ـ گرفتن مزد تبليغ ، بدون درخواست

آثار زيانبارى كه بدانها اشارت رفت ، هنگامى پديد مى آيند كه مبلّغ ، درست به عكسِ انبياى الهى عمل كند ؛ يعنى بر خلاف روش انبيا كه مى گفتند : «ما مزد تبليغ نمى خواهيم» ، او بگويد كه مزد تبليغ مى خواهد و با دين خدا مانند يك كالا معامله كند ؛ امّا اگر مبلّغ ، مزدى درخواست نكند و مردم براى تأمين زندگى وى ، به او چيزى اهدا كنند ، پذيرفتن آن ، منعى ندارد . در اين باره ، از امام صادق عليه السلام روايت شده است :
المُعَلِّمُ لا يُعَلِّمُ بِالأَجرِ ، وَ يَقبَلُ الهَدِيَّةَ إذا اُهدِىَ إلَيهِ .^۱
معلّم ، براى مزد ، تعليم نمى دهد ؛ امّا اگر هديه اى به او داده شود ، آن را قبول مى كند .
همچنين حمزة بن حُمران ، از امام صادق عليه السلام روايت مى كند كه فرمود :
مَنِ استَأكَلَ بِعِلمِهِ افتَقَرَ .^۲
هر كس از راه علمش نان بخورد ، مستمند خواهد شد .
حمزه مى گويد : به ايشان گفتم : فدايت شوم ! ميان شيعيان و دوستداران شما گروهى هستند كه دانش هاى شما را فرا مى گيرند و آن را ميان شيعيانتان منتشر مى سازند و در مقابل آن ، از اِنعام و هديه آنان ، بى بهره نمى مانند . فرمود : «اينان ، كسانى نيستند كه با علم خود ، نان مى خورند» .
نكته در خور توجّه ، اين است كه گرفتن پاداش تبليغ ، بدون درخواست آن ، هرچند منعى ندارد و با برخى از مراتب اخلاص نيز سازگار است ؛ امّا ترك آن ، اولى محسوب مى شود ، چنان كه انبياى الهى و رهروان كامل آنها ، از پذيرفتن پاداش هاى