۳۹۹۸.عنه صلى الله عليه و آلهـ لأبي ذرّ الغفاريّ ـ: يا أبا ذرٍّ ، حاسِبْ نَفْسَكَ قَبلَ أنْ تُحاسَبَ ، فإنَّهُ أهْوَنُ لِحِسابِكَ غَدا ، وزِنْ نَفْسَكَ قَبلَ أنْ تُوزَنَ ، و تَجَهَّزْ للعَرْضِ الأكْبَرِ يَومَ تُعْرَضُ لا يَخْفى على اللّهِ خافِيَةٌ . ^۱

۳۹۹۹.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :فحاسِبوا أنْفُسَكُم قَبلَ أنْ تُحاسَبوا ، فإنَّ أمْكِنَةَ القِيامَةِ خَمْسونَ مَوْقِفا ، كُلُّ مَوقِفٍ مَقامُ ألْفِ سَنَةٍ ، ثُمَّ تَلا هذهِ الآيةَ : «فِي يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسِينَ ألْفَ سَنَةٍ»^۲ . ^۳

833

لُزومُ مُحاسَبَةِ النّفسِ في كُلِّ يَومٍ

۴۰۰۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :ما أحَقَّ الإنْسانَ أنْ تَكونَ لَهُ ساعةٌ لا يَشْغَلُهُ شاغِلٌ ، يُحاسِبُ فيها نَفْسَهُ ، فيَنْظُرُ فيما اكْتَسَبَ لَها و علَيها في لَيلِها و نَهارِها! ^۴

۴۰۰۱.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :حقٌّ على كلِّ مُسلمٍ يَعْرِفُنا أنْ يَعْرِضَ عَمَلَهُ في كُلِّ يَومٍ و لَيلةٍ على نَفْسِهِ ، فيَكونَ مُحاسِبَ نَفْسِهِ ، فإنْ رأى حَسَنةً اسْتَزادَ مِنها ، و إنْ رأى سَيّئةً اسْتَغْفَر مِنها ، لِئلاّ يَخْزى يَومَ القِيامَةِ . ^۵

۳۹۹۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ به ابو ذر غفارى فرمود ـ: اى ابوذر! پيش از آن كه حسابرسى شوى، تو خود به حساب خويش برس ، كه اين كار حسابرسى فرداى [قيامت ]تو را آسان مى سازد ؛ و پيش از آن كه اعمالت سنجيده شود، خود اعمالت را بسنج و براى آن حسابرسى بزرگ ، آماده شو، روزى كه اعمالت بررسى مى شود و هيچ امر پوشيده اى بر خداوند پوشيده نيست .

۳۹۹۹.امام صادق عليه السلام :از نفْسهاى خود حساب بكشيد، پيش از آن كه از شما حساب بكشند؛ زيرا در قيامت، پنجاه موقف [حسابرسى ]است و توقف در هر موقفى هزار سال به درازا مى كشد. امام عليه السلام سپس اين آيه را تلاوت كرد: «در روزى كه اندازه آن پنجاه هزار سال است».

833

ضرورت محاسبه هر روز نفْس

۴۰۰۰.امام على عليه السلام :چه سزاوار است كه انسان ساعتى از روز را فقط به حسابرسى نفْس خود اختصاص دهد و ببيند كه در شبانه روز چه كارهايى به سود يا زيان خود انجام داده است.

۴۰۰۱.امام صادق عليه السلام :بر هر مسلمانى كه نسبت به ما معرفت دارد، لازم است در هر شبانه روز، عمل خود را بررسى كند و حسابرس نفْس خويش باشد . اگر ديد كار خوبى انجام داده است، به دنبال بيشتر از آن باشد و اگر ديد كار بدى از او سر زده است، استغفار كند، تا در روز رستاخيز سرشكسته و رسوا نشود.