پژوهشى در باره راه هاى رسيدن به بالاترين مراتب خداشناسى

آنچه تحت عنوان «راه هاى رسيدن به بالاترين مراتب خداشناسى» گذشت ، در بر دارنده مهم ترين و ارجمندترين و مطمئن ترين دستور كارها براى سير و سلوك به سوى اللّه است كه در متون اسلامى ، به آنها اشاره شده است و گذر از منازل سلوك و رسيدن به قلّه يقين و معرفت شهودى ، بدون عمل به اين ره نمودها ، امكان پذير نيست . در واقع ، حركت انسان به سوى كمال مطلق ، بدين سان آغاز مى گردد :

يك . ياد خدا

نخستين گام در اين سير و سلوك ، ياد خداست . امام على عليه السلام در باره نقش ياد خدا در سازندگى انسان مى فرمايد :
أصلُ صَلاحِ القَلبِ اشتِغالُهُ بِذِكرِ اللّهِ .^۱
اساس سامان يافتن دل ، اشتغال آن به ياد خداست .
ياد خدا ، در واقع ، رمز خودسازى است ؛ چرا كه به تدريج ، انسان را از خودِ حيوانى ، تهى مى كند و دل را از رذايل اخلاقى ، پاك مى گرداند و آن را براى پذيرش نور يقين ، آماده مى سازد . در متون اسلامى ، نقشِ سرنوشت ساز يادِ خدا در سازندگى انسان ، به تفصيل ، مورد توجّه قرار گرفته است . در اين جا براى نمونه ،