«يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اذْكُرُواْ اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا .^۱
اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! خدا را فراوان ياد كنيد» . «فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلَاةَ فَاذْكُرُواْ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِكُمْ .^۲
و چون نماز را تمام كرديد ، ايستاده و نشسته و بر پهلو خوابيده [و در هر حال] ، خدا را ياد كنيد» . «الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ .^۳
آنان كه ايستاده و نشسته و بر پهلو آرميده ، خدا را ياد مى كنند» .
امام صادق عليه السلام فرمود :
ما مِن شَى ءٍ إِلّا ولَهُ حَدٌّ يَنتَهي إِلَيه ، إِلَا الذِّكر فَلَيسَ لَهُ حَدٌّ يَنتَهى إِلَيهِ .^۴
هيچ چيزى نيست جز آن كه حدّى دارد كه بدان منتهى مى شود ، جز ياد [خدا ]كه حدّ و نهايتى ندارد .
و سپس اين آيه را خواند :
«يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اذْكُرُواْ اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا .
اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! خدا را فراوان ياد كنيد» .
در باره نقش «ذكر» در سازندگى انسان ، توجّه به چند نكته ضرورى است :

1 . تداوم ذكر

آنچه موجب ظهور آثار ذكر در پيراستگى و آراستگىِ قلب و رسيدن به معرفت شهودى است ، تداوم ذكر است ، چنان كه در شمارى از متونى كه گذشت ، بدان