خدا 2 - صفحه 20

برخى مى گويند : اسم اعظم خدا ، در ميان اسماى حُسنا پنهان است .
برخى مى گويند : اسم اعظم ، هر اسمى است كه بنده ، با آن ، پروردگار خود را با همه وجود ، بخواند . ۱
برخى گفته اند : اسم اعظم ، نامى است كه جامع همه نام هاى خداوند باشد . ۲
برخى گفته اند : انبيا ، نمودهاى نام هاى اصلىِ حق هستند و اين نام هاى اصلى ، همگى داخل در اسم اعظم (اسم جامع) و مظهر حقيقت محمّدى اند . ۳
بارى ، اختلاف نظر در تبيين آنچه حقيقتش حتّى براى محققان مشخّص نيست ، طبيعى است ؛ ولى از آن جا كه ديدگاه هاى مختلف را در اين زمينه مطالعه كرده ايم ، كلام علّامه طباطبايى را ـ كه در زير مى آيد ـ در تبيين اسم اعظم ، بهترين تحقيق يافته ايم .

بهترين تحقيق در تبيين اسم اعظم

علّامه سيّد محمّدحسين طباطبايى ، در پاسخ اين سؤال كه معناى اسم اعظم چيست ، مى گويد :
در ميان مردم ، شايع شده كه «اسم اعظم ، اسمى است لفظى ، از اسماى خداى متعال ، كه اگر خدا را با آن بخوانند ، دعا مستجاب مى شود و در هيچ مقصدى ، از تأثير ، باز نمى مانَد» و چون در ميان اسماى حسناى خدا ، به چنين اسمى دست نيافته اند و در لفظ جلاله (اللّه ) نيز چنين اثرى نديده اند ، معتقد شده اند كه اسم اعظم ، مركّب از حروفى است كه آن حروف و نحوه تركيب آنها را هر كسى نمى داند و اگر كسى به آنها دست بيابد ، همه موجودات ، در برابرش خاضع مى شوند و به فرمانش

1.براى اطّلاع بيشتر درباره ساير اقوال ، ر . ك : الحاوى : ج ۲ ص ۱۳۵ ح ۱۳۹ .

2.التعريفات : ص ۱۰ ـ ۱۱ .

3.شرح فصوص الحكم : ص ۱۰۸ .

صفحه از 52