۷۸۲۸.عنه عليه السلام :الزَّمانُ يَخُونُ صاحِبَهُ ، و لا يَستَعتِبُ لِمَن عاتَبَهُ . ^۱

۷۸۲۹.عنه عليه السلام :مَن تَشاغَلَ بالزَّمانِ شَغَلَهُ . ^۲

1595

مَن عانَدَ الزَّمانَ

۷۸۳۰.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :مَن عَتَبَ عَلى الزمانِ طالَت مَعتَبَتُهُ . ^۳

۷۸۳۱.عنه عليه السلام :مَن عانَدَ الزَّمانَ أرغَمَهُ ، و مَنِ استَسلَمَ إلَيهِ لَم يَسلَمْ . ^۴

۷۸۳۲.عنه عليه السلام :مَن كابَرَ الزَّمانَ عَطِبَ ، و من يَنقِمْ علَيهِ غَضِبَ . ^۵

1596

عَيبُ الزَّمانِ

۷۸۳۳.عيون أخبار الرِّضا عن الرَّيّانِ بنِ الصَّلتِ:أنشَدَنِي الرِّضا عليه السلام لعبدِ المُطَّلِبِ:

يَعِيبُ الناسُ كُلُّهُمُ زَمانا
و ما لِزَمانِنا عَيبٌ سِوانا
نَعِيبُ زَمانَنا و العَيبُ فِينا
و لو نَطَقَ الزَّمانُ بِنا هَجانا
و إنَّ الذِئبَ يَترُكُ لَحمَ ذِئبٍ
و يَأكُلُ بَعضُنا بَعضا عِيانا
لَبِسْنا لِلخداعِ مسوكَ طِيبٍ
و وَيلٌ لِلغَرِيبِ إذا أتانا.^۶

۷۸۲۸.امام على عليه السلام :زمانه به صاحب خود خيانت مى كند و هر كس را ملامت كند ، از او رضايت و پوزش نطلبد .

۷۸۲۹.امام على عليه السلام :هركه با زمانه سرگرم شود ، زمانه [نيز] او را مشغول سازد .

1595

هركه با زمانه بستيزد

۷۸۳۰.امام على عليه السلام :هركه از زمانه گلايه كند ، گلايه اش به درازا كشد .

۷۸۳۱.امام على عليه السلام :هركه با زمانه بستيزد ، زمانه او را به خاك مذلت افكند و هركه تسليم آن شود، در امان نباشد .

۷۸۳۲.امام على عليه السلام :هركه با روزگار بستيزد ، هلاك شود و هركه آن را سرزنش كند ، [خود] در خشم شود .

1596

ايراد گرفتن از زمانه

۷۸۳۳.عيون أخبار الرضاـ به نقل از ريّان بن صلت ـ: حضرت رضا عليه السلام اين ابيات را از عبد المطّلب براى ما خواند :

تمام مردم از زمانه ايراد مى گيرند
حال آن كه زمانه را عيبى جز ما نيست
ما از زمانه خود ايراد مى گيريم حال آن كه عيب در خود ماست
و اگر زمانه زبان داشت ما را هجو مى كرد
گرگ گوشت گرگ را نمى خورد
ولى ما آشكارا يكديگر را مى خوريم
فريبكارانه پوستهاى فريبا بر تن مى كنيم
و واى بر غريبى كه نزد ما آيد.