سخنى در باره گريستن موجوداتى جز انسان

در احاديث فصل دهم، تصريح شد كه فرشتگان ، زمين و آسمان ، كوه ها ، پرندگان ، جنبندگان و شيطان ، در مواقع خاصّى گريه مى كنند . به طور كلّى ، در باره گريه موجوداتى جز انسان و چگونگى آن ، چند نكته قابل توجّه است :
1 . گريه موجودى غير از انسان ، مُحال عقلى نيست. بنا بر اين ، وقوع آن، بر پايه ادلّه نقلىِ معتبر ، قابل اثبات است . البته چگونگى آن ، ممكن است در موجودات مختلف ، متفاوت باشد .
2 . قرآن كريم ، پس از اشاره به هلاكت فرعون و هوادارانش مى فرمايد :
«فَمَا بَكَتْ عَّلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ.^۱
پس آسمان و زمين، برايشان گريه نكردند و از مهلت داده شدگان نبودند» .
اين آيه به روشنى دلالت دارد بر اين كه ممكن است زمين و آسمان در مصيبت مردمى بگريند ، چنان كه در احاديثى آمده كه زمين و آسمان در مواردى گريسته اند .
3 . احاديثى كه گريه موجوداتى جز انسان را گزارش كرده اند ، به قدرى فراوان اند