جهت است كه تاكنون در هيچ يك از كتب معتبره، ديده نشده و از هيچ يك از زعماى اسلام و علماى اعلام ـ رضوان اللّه عليهم ـ كه به قول ايشان اعتماد مى توان كرد، شنيده نشده... . ^۱
3 . «الشريعة نهر ، والحقيقة بحر . فالفقهاء حول النهر يطوفون والحكماء فى البحر على الدرّ يغوصون ، والعارفون على سفن النجاة يسيرون» ^۲ (از امام على عليه السلام ) .
اين عبارات در منابع حديثى قبل از آملى يافت نشد .
4 . «الطرق إلى اللّه تعالى بعدد أنفاس الخلائق» ^۳ (از پيامبر اكرم) .
اين جمله در منابع حديثى يافت نشد . ملاّ هادى سبزوارى ، آن را با تعبير : «وقد قال الحكماء والعرفاء : الطرق إلى اللّه بعدد أنفاس الخلائق» ، ^۴ نقل كرده است .
در كشف الظنون ، از كتابى به نام رسالة الطرق از احمد بن عمر ، معروف به نجم الدين كبرا ، ياد شده و آمده كه كتاب با جمله ياد شده ، شروع شده است . ^۵
5 . «العلم علم اللّه ، لايعطيه إلاّ لأوليائه» ^۶ (از پيامبر صلى الله عليه و آله ) .
مأخذ اين روايت ، يافت نشد . در قوت القلوب آمده :
وسئل بعض العلماء عن علم الباطن : أى شى ء هو؟ فقال : سرّ من سرّ اللّه تعالى ، يقذفه فى قلوب أحبابه ، لم يطلع عليه ملكا ولا بشرا . ^۷
6 . «الجوع سحاب الحكمة ، فإذا جاع العبد ، مطر بالحكمة» ^۸ (از پيامبر صلى الله عليه و آله ) .

2 . «الشريعة أقوالى ، والطريقة أفعالى ، والحقيقة أحوالى ، والمعرفة رأس مالى ، والعقل أصل دينى ، والحبّ أساسى ، والشوق مَركبى ، والخوف رفيقى ، والحلم سلاحى ، والعلم صاحبى ، و التوكّل ردائى ، والقناعة كنزى ، والصدق منزلى ، واليقين مأواى ، والفقر فخرى ، و به افتخر على سائر الأنبياء والمرسلين» ^۱ (از پيامبر صلى الله عليه و آله ) .
اين عبارات در منابع روايى قبل از سيّد حيدر آملى يافت نشد . در انسان كامل نسفى آمده :
بدان أعزك اللّه فى الدارين كه شريعت، گفتِ انبياست و طريقت، كردِ انبياست و حقيقت، ديدِ انبياست: «الشريعة أقوالى والطريقة أفعالى، والحقيقة أحوالى». ^۲
عجلونى ، درباره آن گفته :
لم أر من ذكره فضلاً عن بيان حاله؛ نعم ذكر بعضهم أنّه رآه فى كتب بعض الصوفيّة. ^۳
شادروان محدّث اُرموى نيز در تعليقات خود بر كتاب الرسالة العليّةى واعظ كاشفى ، درباره عبارات ياد شده نوشته است :
اين عبارت، در كتابى معتبر به نظر نرسيده است. بلى ، در مصابيح القلوب سليمى [شيعى ]سبزوارى ^۴ و نظاير آن، نقل و شرح شده است... از تأمّل در عبارت منسوب به پيغمبر اكرم، به عنوان حديث و مقابله طريقت و حقيقت، بلكه مقابله ساير معطوفات بر آنها با شريعت، به خوبى برمى آيد كه عبارتى است از بيانات و كلمات كسانى كه خود را اهل حقيقت و طريقت، معرّفى كرده و نامى براى خود در برابر شريعت گذاشته اند و هيچ گونه شباهتى به ساير كلمات مأثوره از پيغمبر خاتم ندارد. و بدين