11 / 2 . أخلاقُ الجاهِلِيَّةِ
الكتاب
«إِذْ جَعَلَ الَّذِينَ كَفَرُواْ فِى قُلُوبِهِمُ الْحَمِيَّةَ حَمِيَّةَ الْجَـهِلِيَّةِ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَلْزَمَهُمْ كَلِمَةَ التَّقْوَى وَ كَانُواْ أَحَقَّ بِهَا وَ أَهْلَهَا وَ كَانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْ ءٍ عَلِيمًا» . ۱
الحديث
۵۳.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن كانَ في قَلبِهِ حَبَّةٌ مِن خَردَلٍ مِن عَصَبِيَّةٍ بَعَثَهُ اللّهُ يَومَ القِيامَةِ مَعَ أعرابِ الجاهِلِيَّةِ. ۲
11 / 3 . أعمالُ الجاهِلِيَّةِ
أ ـ وَأدُ البَناتِ
الكتاب
« وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُم بِالْأُنثَى ظَـلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظِيمٌ * يَتَوَ رَى مِنَ الْقَوْمِ مِن سُوءِ مَا بُشِّرَ بِهِ أَيُمْسِكُهُ عَلَى هُونٍ أَمْ يَدُسُّهُ فِى التُّرَابِ أَلَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ » . ۳
الحديث
۵۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ حَرَّمَ عَلَيكُم : عُقوقَ الاُمَّهاتِ ، ووَأدَ البَناتِ ومَنعَ وَهَاتِ . ۴
ب ـ التِّوَل
۵۵.دعائم الإسلام :إنَّ رَسول اللّهِ صلى الله عليه و آله نَهى عَنِ التَّمائِمِ وَالتِّوَلِ ۵ . فَالتَّمائِمُ : ما يُعَلَّقُ مِنَ الكُتُبِ وَالخَرَزِ وغَيرِ ذلِكَ ، وَالتِّوَلُ : ما تَتَحَبَّبُ بِهِ النِّساءُ إلى أزواجِهِنَّ كَالكَهانَةِ وأشباهِها . ونَهى عَنِ السِّحرِ. ۶
11 / 2 . خوى هاى جاهلى
قرآن
«آن گاه كه كافران در دل هاى خود، تعصّب ، آن هم تعصّب جاهليّت ورزيدند، پس خدا آرامش خود را بر فرستاده خويش و بر مؤمنان فرو فرستاد و آرمان تقوا را ملازم آنان ساخت، و [ در واقع ] آنان به [ رعايت ]آن [ آرمان ] ، سزاوارتر و شايسته [ اتّصاف به ]آن بودند، و خدا همواره بر هر چيزى داناست» .
حديث
۵۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كه در دل او به اندازه دانه خَردَلى تعصّب باشد ، خداوند او را در روز رستاخيز ، با عرب هاى [ عصر ]جاهليّت محشور مى گرداند .
11 / 3 . كردارهاى جاهلى
الف ـ زنده به گور كردنِ دختران
قرآن
«و هر گاه يكى از آنان را به دختر مژده آورند، چهره اش سياه مى گردد، در حالى كه خشم [ و اندوهِ ]خود را فرو مى خورد. از بدىِ آنچه بدو بشارت داده شده، از قبيله [ ى خود ، ]روى مى پوشاند [كه ]آيا او را با خوارى نگاه دارد، يا در خاكْ پنهانش كند؟ وه ، چه بد داورى مى كنند!» .
حديث
۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، نافرمانى از مادران ( عاقّ مادران) و زنده به گور كردن دختران و ادا نكردن حقوق واجب را بر شما حرام كرد .
ب ـ جادوگرى
۵۵.دعائم الإسلام :پيامبر صلى الله عليه و آله از تَمائم و تِوَل ، منع كرد . «تَمائم» مهره ها يا نوشته هايى هستند كه به خود آويزان مى كنند ، و «تِوَل» ، كارى است كه زنان ، براى محبوب بودن در نزد شوهرانشان انجام مى دهند (از قبيل : فالگيرى ، طالع بينى و مانند آن) . و پيامبر صلى الله عليه و آله از سِحر [نيز] منع فرمود .
1.الفتح : ۲۶ .
2.الكافي : ج ۲ ص ۳۰۸ ح ۳ .
3.النحل : ۵۸ و ۵۹ .
4.صحيح البخاري : ج ۲ ص ۸۴۸ ح ۲۲۷۷ .
5.التمائم: جمع تميمة، وهي خرزات كانت العرب تعلّقها على أولادهم يتّقون بها العين في زعمهم، فأبطلها الإسلام... وإنّما جعلها شركًا لأنّهم أرادوا بها دفع المقادير المكتوبة عليهم، فطلبوا دفع الأذى من غيراللّه الذي هو دافعه. وفي حديث عبداللّه «التِوَلَة من الشرك» التِوَلَة ـ بكسرالتاء وفتح الواو ـ : ما يحبّب المرأة إلى زوجها من السحر وغيره، جعله من الشرك لاعتقادهم أنّ ذلك يؤثّر ويفعل خلاف ما قدّره اللّه تعالى (النهاية: ج ۱ ص ۱۹۷ و ۱۹۸ و ۲۰۰) .
وقال الفيروزآبادي : التُوَلَة ـ كهُمزة ـ : السحر أو شبهه ، وخرز تتحبّب معها المرأة إلى زوجها (القاموس المحيط : ج ۳ ص ۳۴۱) .
6.دعائم الإسلام : ج ۲ ص ۱۴۲ ح ۴۹۷ .
