جايگاه سنّت در حوزه معرفت دينى - صفحه 33

يَأتى إلى يَومِ القِيامَةِ، وَ حُكمَ ما بَينَكُم وَ بَيانَ ما أصبَحتُم فيهِ تَختَلِفونَ؛ فَلَو سَأَلتُمونى عَنهُ لَعَلَّمتُكُم . 1
اينك ، قرآن! از او بخواهيد تا با شما سخن بگويد ؛ امّا او هرگز براى شما سخن نخواهد گفت ؛ ولى من از آن به شما خبر مى دهم . در قرآن ، علم گذشته و علم آينده تا روز قيامت، و حكم ميان شما و راه حلّ اختلافات شما آمده است . اگر قرآن را از من بپرسيد ، آن را به شما مى آموزم .
آرى ! تنها خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله هستند كه به دليل احاطه داشتن بر كتاب خدا و سنّت پيامبر او، مى توانند سخنگوى قرآن و مترجم اين كتاب آسمانى باشند 2 و مبانى اعتقادى و برنامه هاى اخلاقى و عملى اسلام را به طور كامل و قاطع ، از آن ، استخراج و ارائه نمايند.
از اين رو ، در عصر حضور آنان ، امّت اسلام، براى دريافت حقايق دين ، راهى جز رجوع به آنان ندارد، و امّا در عصر غيبت آنان ، مرجعِ دين شناسى ، عالمانى اند كه بر اساس شيوه اى كه از اهل بيت عليهم السلام در تفسير قرآن و استنباط معارف و احكام آن از كتاب و سنّت آموخته اند ، در حدّ توان ، دين قابل اعتقاد و عمل را به مردم ، ارائه مى نمايند. آنان ، در واقع ، نايبان امام عصر عليه السلام اند كه در غياب آن ولىّ مطلق، مسئوليت هدايت و رهبرى جامعه اسلامى را به عهده دارند.

عرصه هاى نقش آفرينى سنّت در معرفت دينى

با عنايت به آنچه گذشت ، مى توانيم برجسته ترين موارد نقش آفرينى سنّت را در

1.الكافى : ج ۱ ص ۶۱ ح ۷ ، نهج البلاغة : خطبه ۱۵۸ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۲۳ ح ۲۴ .

2.در احاديث فراوانى ، اهل بيت عليهم السلام خود را با اين خصوصيت معرفى كرده اند ، مانند آنچه از امام زين العابدين عليه السلام نقل شده: «نَحنُ تراجمةُ وَحيِه ؛ ما مترجمان وحى او هستيم» (معانى الأخبار : ص ۳۵) يا از امام باقر عليه السلام روايت شده: «نَحنُ تراجمةُ وَحىِ اللّه ؛ ما مترجمان وحى خدا هستيم» (الكافى : ج ۱ ص ۱۹۲) و در زيارت جامعه كبيره از امام هادى عليه السلام در توصيف اهل بيت عليهم السلام آمده است: «و تَراجِمَةً لِوَحيِهِ ؛ و مترجمان وحى اويند» (كتاب من لايحضره الفقيه : ج ۲ ص ۶۱۱ ح ۳۲۱۳) .

صفحه از 34