برکت - صفحه 5

را فراوان بر شما ، فرو مى ريزد ، و شما را با اموال و فرزندان ، يارى مى رساند و برايتان ، باغ هايى قرار مى دهد و برايتان ، نهرهايى قرار مى دهد» .
افزون بر اين ، «بركت» ، شكوفايى اقتصادى و توسعه پايدارِ جامعه انسانى ، با ارزش هاى اعتقادى ، اخلاقى و عملى ، همراه است و بدون اين همراهى ، بركات مادّى هم دوام نخواهند داشت. 1

3 . جوشش بركات معنوى از درون بركات مادّى

نكته بسيار مهمّ ديگر ، اين است كه از نگاه اسلام ، نه تنها ارزش هاى معنوى ، در بركات مادّى و توسعه پايدار اقتصادى و تداوم آن تأثير دارند ، بلكه عكس آن نيز درست است؛ يعنى بركات مادّى در چارچوب ره نمودهاى اسلامى ، موجب تقويت و شكوفايى ارزش ها و بركات معنوى مى گردند .
اصولاً در برنامه ريزى اسلام براى تكامل انسان و جامعه انسانى ، تكامل معنوى از توسعه مادّى جدا نيست . از اين رو ، در فصل سوم اين مَدخَل ، بركات مادّى ، در كنار بركات معنوى مطرح شده اند؛ چرا كه بركات مادّى ، از درون بركات معنوى مى جوشند و بركات معنوى از متن بركات مادّى پديد مى آيند .
از يك سو ، قرآن تأكيد دارد كه اگر ايمان و پروامندى در جامعه فراگير شود ، بركات الهى از آسمان و زمين ، مردم را فرا خواهند گرفت و جامعه بشرى ، شاهد بركات همه جانبه مادّى و توسعه اقتصادى بيش از حدّ تصوّر ، خواهد بود . متون اسلامى صراحت دارند كه كارهايى مانند: نماز ، حج و دعا ، در بركات مادّى و توسعه اقتصادى نقش دارند .

1.. براى آشنايى با موانع بركت و آفات توسعه ، ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۳ ص ۵۷ (بركت / فصل شانزدهم : آنچه موجب زوال بركت است) . نيز ، ر . ك : توسعه اقتصادى بر پايه قرآن و حديث : ج ۲ ص ۸۶۱ (فصل پنجم : آفات توسعه) .

صفحه از 7