مرحله هفتم : عزادارى پس از صفويان

حكومت صفوى ، پس از دو قرن ، به ضعف و انحطاط گراييد و در برابر هجوم اشرف افغان ، دوام نياورد و سقوط كرد و تلاش هاى اندك شاه تهماسب دوم نيز راه به جاى نبرد ؛ امّا نادر با يورش بى امان ، بر اوضاع ، چيره شد و مناطق اشغالى را از افغانيان و دولت عثمانى ، باز پس گرفت و تماميت ارضى را به كشور ايران ، باز گردانيد .
نادر ، از آغاز سلطنتش به انگيزه و يا بهانه وحدت و صلح ، به تغيير فرهنگ دينى رايج در ايران پرداخت و از جمله ، عزادارى امام حسين عليه السلام را ممنوع ساخت و اين منبع را در منشور موسوم به بيانيّه مُغان آورد . ^۱ ميرزا محمّد خليل مرعشى صفوى ، از تلاش نادر براى زدودن تمام مَظاهر شعائر شيعى گزارش مى دهد . ^۲
دولت نادر ، چندان دوام نياورد و پس از آن ، دولت هاى ديگرى (مانند : زنديه و قاجاريه) با گرايش هاى شيعى بر سر كار آمدند و شعائر شيعى ، احيا شد و عزادارى ادامه يافت . پس از حاكميت يافتن «قاجاريان» ، عزادارى محرّم ، گسترش يافت و بر كميت و كيفيت آن ، افزوده شد و شيوه هاى عزادارى ، اوج گرفت و دولت مردان نيز در رواج آن كوشيدند و حتّى تكايا و هيئت هاى دولتى به راه انداختند.
جز ايران ، در عراق و هند نيز عزادارى رواج يافت و شيعيان در نواحى مختلف جهان اسلام ، به عزادارى مى پرداختند ؛ امّا در ايران ، پس از آن فراز، فرودى در پيش بود و با نفوذ استعمار انگلستان و حضور عنصر قلدر و بى باك و بى هويتى مانند رضاخان در رأس حاكميت ، ستيز با مظاهر دينى آغاز گرديد و عزادارى، يكسر ، منع شد . پس از خروج رضاخان از ايران ، عزادارى به حالت عادى باز گشت و همچون سده هاى گذشته ، رونق يافت .
در عراق نيز در روزگار حاكميت صدام و سلطه حزب بعث ، بويژه در سال هاى