نمونه هايى از متفرّدات منابع متأخّر
اكنون براى نمونه ، به شمارى از گزارش هايى كه در منابع متأخّر آمده يا در زبان مرثيه سرايانْ شهرت يافته اند ، امّا در منابع اصلى ديده نمى شوند ، به طور اجمال ، اشاره مى كنيم :
1 . فتواى شُرَيح قاضى در باره امام حسين عليه السلام
در منابع اصلى ، نقش شُرَيح قاضى در ماجراى دستگيرى و شهادت هانى بن عروه بيان شده است ؛ ۱ امّا آنچه شهرت يافته كه وى ، فتواى قتل امام حسين عليه السلام را صادر كرده ، تنها در منابع متأخّر (مانند : تذكرة الشهداء ۲ كه در قرن چهاردهم نگارش يافته) ديده مى شود .
2 . نوازش دختر مسلم
در كتاب المنتخب طُرَيحى ، ضمن گزارش رسيدن خبر شهادت مسلم عليه السلام به امام حسين عليه السلام در راه كوفه ، آمده است :
مسلم ، دخترى يازده ساله داشت كه همراه حسين عليه السلام بود . حسين عليه السلام زمانى كه از مجلس برخاست ، به سمت خيمه آمد ، آن دخترك را نوازش كرد و به خود ، نزديك نمود و چون همان گونه كه با يتيمان رفتار مى كنند ، به سر و پيشانى او دست كشيد ، به دخترك ، احساس ناخوشى دست داد . پس گفت : عمو جان ! قبلاً نديده بودم كه با من ، چنين كنى . گمان مى كنم كه پدرم به شهادت رسيده است ! پس حسين عليه السلام نتوانست خود را نگاه دارد . گريست و فرمود : «دخترم ! من ، پدر تو اَم و دخترانم ، خواهران تو اَند ...» . ۳
ظاهرا منبع اصلى اين گزارش ، كتاب روضة الشهداء ۴ است كه صاحب كتاب المنتخب ، آن متن را تعريب كرده است ؛ ولى اين گزارش ، در منابع كهن و قابل استناد ، نيامده است .
1.ر . ك : ج ۴ ص ۱۸۹ (بخش هفتم / فصل چهارم / گرفتار شدن هانى و ماجراهاى او) .
2.تذكرة الشهداء: ص ۲۷۹ .
3.المنتخب ، طريحى : ص ۳۶۴ . گفتنى است كه مسلم بن عقيل ، هم پسر عموى امام حسين عليه السلام است و هم شوهر خواهر ايشان . بدين ترتيب ، امام حسين عليه السلام دايى فرزندان مسلم و به دختر مسلم ، مَحرم است .
4.روضة الشهدا : ص ۲۵۲ .
