تحلیلی در باره ارزیابی سفر امام حسین علیه السلام به عراق و نهضت کوفه - صفحه 25

سُكنا يافتند . ۱
مردمان غير عرب كوفه ـ كه اندكى از جمعيّت آن را تشكيل مى دادند ـ ، شامل گروه هايى همچون مَوالى ، ۲ سُريانى ها ۳ و نَبْطى ها ۴ بودند . ۵

2. جامعه كوفه از نظر اعتقادى

از نظر اعتقادى ، جامعه آن روز كوفه را مى توان به دو بخش مسلمان و غير مسلمان، تقسيم كرد . بخش غير مسلمان كوفه ، عبارت بودند از : مسيحيان عرب از «بنى تَغلِب» ، مسيحيان نَجران ، مسيحيان نَبْطى ، يهوديانى كه در زمان عمر از شبه جزيره عربستان رانده شده بودند ، و زردشتيان ايرانى . اين بخش، در مجموع ، قسمت ناچيزى از كلّ جمعيّت كوفه بودند . ۶

3. جامعه كوفه از نظر سياسى

بخش مسلمان كوفه را، از نظر سياسى ، مى توان به چهار دسته تقسيم كرد :

1 . هواداران اهل بيت عليهم السلام

پيش از اين ، اشاره كرديم كه در عصر نهضت حسينى ، كوفه، كانون هواداران اهل بيت عليهم السلام بود ؛ ولى اين سخن، بدان معنا نيست كه همه كسانى كه به اهل بيت عليهم السلام اظهار

1.الحياة الاجتماعية والاقتصادية فى الكوفة فى القرن الأول الهجرى : ص ۴۲ .

2.منظور از مَوالى ، مسلمانان غير عرب (مانند : ايرانيان ، رومى ها و تركان) هستند (تاريخ تمدّن اسلامى ، جرجى زيدان : ص ۶۸۶) .

3.. سُريانى ها ، كسانى بودند كه به زبانى سريانى سخن مى گفتند . آنان، امروزه مسيحى اند و در سوريه و شمال بين النهرين زندگى مى كنند (المنجد : ص ۳۵۴ «السُّريان») .

4.نَبْطى ها ، طايفه اى از عرب بودند كه داخل عجم ها و روميان شده بودند و نسبشان با آنان درآميخته بود و فرهنگ و زبانشان را از دست داده بودند (مجمع البحرين : ج ۳ ص ۱۷۴۶) .

5.حياة الإمام الحسين عليه السلام : ج ۲ ص ۴۳۷- ۴۳۹ .

6.حياة الإمام الحسين عليه السلام : ج ۲ ص ۴۴۰- ۴۴۵ .

صفحه از 51