تحلیلی در باره ارزیابی سفر امام حسین علیه السلام به عراق و نهضت کوفه - صفحه 26

ارادت مى كردند ، پيروان راستين آنها و «شيعه» به مفهوم حقيقى اين كلمه بودند ؛ بلكه هواداران اهل بيت عليهم السلام و مدّعيان تشيّع در آن دوران ، به چند دسته تقسيم مى شدند كه در ادامه همين بخش ، توضيح خواهيم داد .

2 . هواداران بنى اميّه

هواداران بنى اميّه ، بخش قابل توجّهى از مردم كوفه را تشكيل مى دادند . در آن دوران كه بيست سال از حكومت اُمَويان در كوفه مى گذشت ، افراد بسيارى جذب آنها شده بودند . هواداران بنى اميّه در كوفه ، از تشكّل و سازماندهى نيرومندى برخوردار بودند . افرادى مانند عمرو بن حَجّاج زبيدى ، يزيد بن حرث ، عمرو بن حُرَيث ، عبد اللّه بن مسلم ، عمارة بن عقبه ، عمر بن سعد و مسلم بن عمرو باهِلى ، از سران آنان به شمار مى رفتند ۱ و همين ها بودند كه وقتى از پيشرفت كار مسلم بن عقيل و ضعف و فتور نعمان بن بشير، فرماندار كوفه احساس خطر كردند ، به شام نامه نوشتند و زمينه را براى عزل نعمان و فرمان روايى ابن زياد ، فراهم ساختند . ۲
گفته شده كه رؤسا و مُتنفّذان قبايل كوفه، از اين حزب بوده اند و اين امر ، خود ، باعث گرايش بسيارى از مردم به اين سو مى شده است . ۳

3 . خوارج

على رغم سركوب خوارج در جنگ نهروان ، سياست هاى غير اسلامى معاويه باعث شد كه خوارج كوفه ، در زمان او، قدرت بگيرند . آنان در سال 43 ق ، در دوران

1.ر . ك : مقتل الحسين عليه السلام ، عبد الرزّاق مقرّم : ص ۱۴۹ ، حياة الإمام الحسين عليه السلام : ج ۳ ص ۴۴۱ .

2.ر.ك: ج ۴ ص ۹۳ (فصل چهارم / رسيدن خبر بيعت مردم با مسلم و ناتوانى نعمان بن بشير به يزيد). از كسانى كه نامه نوشتند : عبد اللّه بن مسلم ، عمارة بن عقبه ، محمّد بن اشعث ، عمر بن سعد ، مسلم بن سعيد و عبد اللّه بن مسلم باهلى بوده اند.

3.ر . ك : بازتاب تفكّر عثمانى در واقعه كربلا : ص ۱۰۳ .

صفحه از 51