شأن مسقمٌ‏به دلالت دارد:
إنَّهُ سُبحانَهُ يُقسِمُ بِخَلقِهِ، لِلتَّنبيهِ عَلى‏ مَوضِعِ العِبرَةِ فيهِ، لأنَّ القَسَمَ يَدُلُّ عَلى‏ عِظَمِ شَأنِ المُقسَمِ بِهِ .^۱
خداوند سبحان به آفريده‏اش سوگند ياد مى‏كند ، براى توجه دادن به جاى عبرت‏آموز آن ؛ چون سوگند ، حكايت از بزرگى آن چيزى دارد كه به آن سوگند خورده مى‏شود .
«مُقسَمٌ‏به»هاى قرآن در يك تقسيم‏بندى، دو دسته اند: خداى سبحان و مخلوقات او^۲ كه به اجمال به آنها اشاره مى‏شود:

الف - سوگند به خداوند

در قرآن كريم بارها به خداوند يا افعال و صفات الهى سوگند ياد شده است و برخى قرآن‏پژوهان آنها را در دو بخش سوگند به ذات و صفات گنجانده‏اند:
(تَاللَّهِ لَتُسَْلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَفْتَرُونَ .^۳
به خداوند سوگند ، از آنچه هماره افترا مى‏زديد ، بازخواست مى‏شويد) .
(فَوَ رَبِ‏ّ السَّمَآءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَآ أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ .^۴
سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه او حق است ؛ به همان سان كه شما سخن مى‏گوييد).

ب - سوگند به صفات و افعال فرشتگان‏

در چهار جاى قرآن به فرشتگان سوگند ياد شده است كه در چهار سوره صافّات، مرسلات، نازعات و ذاريات آمده‏اند:
(وَ الصَّفَّتِ صَفًّا .^۵
سوگند به صف‏بستگان كه صف با شكوه بسته‏اند) .