پنج . در اين آيه به صورت مطلق بر حفظ ، تأكيد شده است. به عبارت روشنتر در فقره (إِنَّا لَهُ لَحَفِظُونَ) حفظ قرآن به صورت و حالتى خاص ، مقيد نشده است؛ يعنى مثلاً گفته نشده كه خداوند ، قرآن را از تحريف از نوع كاستى يا فزونى و همآورد طلبى يا راهيافت تناقض در پى ظهور دستاوردهاى علمى حفظ مىكند، بلكه اين امر به صورت مطلق آمده است. مفهوم چنين سعهاى در تعبير، شمول و فراگيرى نسبت به همه حالات است. نتيجه آن كه به استناد اين آيه خداوند قرآن را از هرگونه گزند و آسيبى كه رخ داده يا ممكن است در آينده رخ دهد، مراقبت خواهد كرد. ۱
شبههاى بر دلالت آيه حفظ
هرچند آيه حفظ ، آشكارا بر تحريفناپذيرى قرآن دلالت دارد، ليكن شبهههايى در باره آن مطرح است كه صاحب نظران علوم قرآنى به آنها پاسخ دادهاند ، ۲ مانند اين شبهه كه : مراد از «ذكر» در آيه حفظ، قرآن كريم است؛ اما مراد از «حفظ» روشن نيست (و حفظ شدن قرآن در برابر همه انواع تحريف را شامل نمىشود) و مىتوان گفت كه با تحقّق نوعى از تحريف نيز حفظ ، صادق است و جمع اين دو با يكديگر ممكن است و حتى مىتوان مدعى شد كه اين نوع از تحريف خود موجب حفظ قرآن شده است .
پاسخ شبهه
1. مراد از «حفظ» در آيه ، روشن است ؛ زيرا اين كلمه به صورت مطلق آمده است ، نه مبهم ، و بدين رو، حفظ از هر گونه تحريفى را در هر روزگارى شامل مىشود. ۳
1.الامثل: ج ۸ ص ۱۹ - ۲۰ .
2.براى نمونه ر.ك: نزاهت قرآن از تحريف: ص۵۳.
3.ر.ك: تفسير الطبرى : ج ۱۴ ص ۷؛ التبيان فى تفسير القرآن : ج ۶ ص ۳۲۰؛ مجمع البيان: ج ۶ ص ۵۰۹ .
