بنويسند و بر سعيد بن عاص كه مردى فصيح بود عرضه كنند. ^۱ گفته شده: اين گروه هر روز در مسجد گرد مى‏آمدند و كسانى كه آيه يا سوره‏اى از قرآن نزدشان بود به آنها مراجعه مى‏كردند و آنان با ارائه دو شاهد، مى‏پذيرفتند . ^۲ تنها از خزيمه بن ثابت از آن رو كه پيامبر شهادت او را دو شهادت به شمار آورده بود . دو آيه آخر سوره برائت ، بدون ارائه شاهدى ديگر پذيرفته شد . ^۳

نقد شاهد نخست‏

برخى نكات تأمل‏برانگيز در مضمون اين نقل‏ها ، سبب ترديد محققان در آن شده است ؛ از جمله :
يك. با وجود فراوانى روايات جمع قرآن بعد از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله، ^۴ اختلاف مضمونى ميان برخى از آنها، سبب ترديد در درستى‏شان مى‏شود. ^۵ برخى نخستين جمع قرآن را مربوط به زمان ابوبكر و برخى زمان عمر و برخى مربوط به زمان عثمان مى‏دانند. از برخى از اين روايات بر مى‏آيد كه بعضى از آيات قرآن تا زمان عثمان فقط در سينه افراد نگهدارى مى‏شد و تدوين نشده بود. ^۶ به نظر مى‏رسد برخى از اين گزارش‏ها كه از زيد يا فرزندش خارجه ، منقول شده است، سعى دارد با بزرگ‏نمايى موضوع و بازگويى دشوارى و پيچيدگى جمع قرآن، براى زيد ، فضيلت‏سازى كند.
همچنين ترس عمر از نابودى قرآن ، آن گونه كه در برخى از اين روايات آمده