پزشکی و درمان - صفحه 8

2 . اهل بيت و دانش پزشكى

بررسى دقيق احاديثى كه درباره ويژگى هاى علمى ، سرچشمه ها و نيز انواع دانش هاى اهل بيت عليهم السلام به ما رسيده ، ۱ نشان مى دهد كه پيامبر اسلام و اهل بيت آن بزرگوار ، نه تنها از دانش پزشكى ، بلكه از همه علوم ، نه از راه تحصيل ، بلكه از طريق الهام الهى برخوردار بوده اند، به گونه اى كه هر گاه اراده مى كردند چيزى را بدانند ، مى دانستند ، چنان كه امام صادق عليه السلام مى فرمايد :
إنَّ الإِمامَ إذا شاءَ أن يَعلَمَ عَلِمَ .۲
امام ، آن گاه كه بخواهد بداند ، مى داند .
به دليل اين دانش گسترده و علم خارق العاده بود كه امام على عليه السلام ، مكرّر به مردم مى فرمود:
سَلونى قَبلَ أن تَفقُدونى ، فَإِنَّ بَينَ جَنبَىَّ عُلوما كَثيرَةً كَالبِحارِ الزَّواخِرِ .۳
از من بپرسيد ، پيش از آن كه مرا از كف بدهيد ؛ چرا كه در سينه من ، به سان درياهاى بى كران ، دانش هاى فراوان نهفته است .
همه امامان عليهم السلام از چنين دانشى برخوردار بوده اند و در پاسخ دادن به هيچ مسئله علمى اى در نمى ماندند . امام رضا عليه السلام در اين باره مى فرمايد :
إنَّ العَبدَ إذَا اختارَهُ اللّه ُ عز و جل لِاُمورِ عِبادِهِ شَرَحَ صَدرَهُ لِذلِكَ ، و أَودَعَ قَلبَهُ يَنابيعَ الحِكمَةِ ، و أَلهَمَهُ العِلمَ إلهاما ، فَلَم يَعىَ بَعدَهُ بِجَوابٍ ، و لا يُحَيَّرُ فيهِ عَنِ الصَّوابِ .۴
آن گاه كه خداوند عز و جل بنده اى را براى عهده دارى كارهاى بندگان خويش برگزيند ، سينه وى را براى اين كار ، فراخ مى سازد و سرچشمه هاى حكمت را در دل او بهوديعت مى گذارد و دانش را به تمامى ، به او الهام مى كند و از آن پس ، او نه در پاسخى فرو مى مانَد و نه از راه صواب ، سرگشته مى گردد .
بنا بر اين ، بى ترديد ، پيامبر اسلام و اهل بيت گرامى او ، از دانش پزشكى برخوردار بوده اند و اگر ثابت شود كه در هر مسئله اى از مسائل مربوط به اين دانش ، چيزى فرموده باشند ، قطعا كلام آنان ، مطابق با واقع است .

1.. ر. ك : اهل بيت در قرآن و حديث : بخش چهارم / فصل يكم : ويژگى هاى علمى اهل بيت و فصل دوم : درهاى علوم اهل بيت و فصل سوم : مبادى علوم اهل بيت و دانش نامه اميرالمؤمنين بر پايه قرآن ، حديث و تاريخ : بخش يازدهم : دانش هاى امام على .

2.. ر . ك : اهل بيت در قرآن و حديث : بخش چهارم / فصل چهارم : چگونگى علم اهل بيت .

3.. ر. ك : دانش نامه امير المؤمنين بر پايه قرآن ، حديث و تاريخ : بخش يازدهم / فصل چهارم / پرتو سوم / باب دهم : پيش از آن كه مرا از دست بدهيد ، از من بپرسيد .

4.. الكافى : ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۲۲۱ ح ۱ ، معانى الأخبار : ص ۱۰۱ ح ۲ ، كمال الدين : ص ۶۸۰ ح ۳۱ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۴۶ .

صفحه از 14