پژوهشى در باره ارزش زيارت امام حسين عليه السلام - صفحه 6

پدرم را جز خواص از شيعه ، زيارت نمى كنند.
اين ، همان نكته اى است كه پيش از اين ، بدان اشاره شد كه شرايط سياسى ، اجتماعى و فرهنگى ، در ارزيابى فضيلت زيارت هر يك از خاندان رسالت ، نقش دارد .
اكنون با توجّه به مطالب ياد شده ، براى تبيين رواياتى كه فضيلت زيارت سيّد الشهدا عليه السلام را به مراتب بيش از حج مطرح كرده اند ، اين نكات ، قابل توجّه است :

1 . موضوع سنجش

نكته اوّل اين كه بى ترديد ، موضوع سنجش ، در احاديثى كه زيارت امام حسين عليه السلام را برتر از حجْ مطرح كرده اند ، مقايسه ميان حج واجب (حَجَّة الإسلام) و زيارت مستحب نيست ؛ بلكه مقايسه ميان حجّ مستحب و زيارت است . بدين جهت ، در برخى احاديث ، تصريح شده كه زيارت امام حسين عليه السلام ، نمى تواند جايگزين حَجة الإسلام شود ؛ بلكه براى كسى كه توان گزاردن حج را ندارد ، زيارت وى ، پاداش حج را دارد ، تا هنگامى كه توانِ گزاردنِ حج را پيدا كند .
بنا بر اين ، مقصود از رواياتى كه زيارت امام عليه السلام ، را با فضيلت تر از حج دانسته اند ، اين است كه پس از انجام دادن حج واجب ، در شرايط ويژه اى ـ كه توضيح خواهيم داد ـ ، زيارت ايشان از فضيلت بيشترى برخوردار است .

2 . توجّه دادن به امور سرنوشت ساز اجتماعى

دومين نكته در فهم احاديث ياد شده ، اين است كه مقصود از آنها ، كاستن از اهمّيت حج به مفهوم حقيقى آن نيست ؛ زيرا اگر حج اهمّيت نداشته باشد ، معيار قرار گرفتن

صفحه از 11