پژوهشى در باره نهى از بر زبان آوردن نام امام عصرعليه السّلام - صفحه 5

سوم قابليت معارضه با گروه اوّل را ندارند و ساقط مى‏شوند و گروه اوّل يعنى احاديث نهى از تسميه به صورت مطلق و يا مقيّد به قبل از زمان ظهور، حجّت خواهند بود .

4. اقوال موجود در موضوع تسميه‏

دو نظريّه مشهور در تحريم و عدم تحريم ذكر نام خاصّ امام مهدى عليه السلام وجود دارد :
يك. حرمت تسميه در حالت خوف و تقيّه: برخى از عالمان بزرگ شيعه همانند سيّد مرتضى، فاضل مقداد، محقّق حلّى، علّامه حلّى، سيّد ابن طاووس، محقّق اربلى، فيض كاشانى، شيخ حرّ عاملى و خواجه نصير الدين طوسى قائل به اين نظريّه‏اند.۱ صاحب وسائل الشيعة در كتابى با نام كشف التعمية فى حكم التسمية، احاديث مربوط به اين عنوان را جمع‏آورى كرده و حرمت تسميه را مخصوص به حالت تقيّه دانسته است . همو در كتاب وسائل الشيعة نيز بابى را با عنوان «باب تحريم تسمية المهدى عليه السلام وسائر الأئمّة عليهم السلام و ذكرهم وقت التقيّة وجواز ذلك مع عدم الخوف» آورده است. ۲
دو. حرمت تسميه قبل از ظهور : بسيارى از عالمان شيعه، اين نظريّه را انتخاب نموده‏اند . محقّق داماد در كتاب شرعة التسمية فى النهى عن تسمية صاحب الزمان عليه السلام گفته است كه تمامى عالمان شيعه، اين نظر را دارند.۳ محدّث جزائرى نيز در كتاب

1.ر.ك: در پانوشت : وسائل الشيعة ، (ج ۱۱ ص ۴۹۳) حرّ عاملى رحمه اللّه نام علمايى را آورده كه به اسم امام مهدى عليه السلام تصريح نموده‏اند كه شايد به جهت نقل احاديثى است كه به اسم امام تصريح شده است.

2.ر.ك: وسائل الشيعة: ج ۱۱ ص ۴۸۵ .

3.مستدرك الوسائل: ج ۱۲ ص ۲۸۸. اين ادّعا مطابق واقع نيست؛ چون در سطور پيشين به مخالفت سيّد مرتضى، فاضل مقداد، محقّق حلّى، علّامه حلّى و... اشاره كرديم.

صفحه از 9