پژوهشى درباره مارقين و ريشه هاى انحراف آنان - صفحه 4

(1)

تندروى دينى از نگاه احاديث

آورديم كه اسلام، دين وسط است و افراط ، تندروى و خروج از اعتدال را برنمى تابد . اين حقيقت را درآموزه هاى دينى با عناوين گونه گون توان يافت ؛ از جمله در زبان روايات از افراط و تندروى با عنوان «تَعَمُّق» يادشده است . پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود :
إيّاكُم وَالتَّعَمُّقَ فِي الدّينِ! فَإِنَّ اللّهَ قَد جَعَلَهُ سَهلاً، فَخُذوا مِنهُ ما تُطيقونَ؛ فَإِنَّ اللّهَ يُحِبُّ ما دامَ مِن عَمَلٍ صالِحٍ وإن كانَ يَسيرا .۱از سختگيرى در دين بپرهيزيد؛ زيرا خداوند ، آن را آسان قرار داده است. از دين ، آنچه را كه توانش را داريد بگيريد؛ چرا كه خداوند ، كار خوب امّا مستمر را ، هر چند اندك باشد ، دوست دارد .
اكنون اندكى در معناى اين واژه در نگاه فرهنگ نويسان و عالمان تأمّل كنيم .
خليل بن احمد فراهيدى نوشته است :
المُتَعَمِّق : المُبالِغُ فِي الأَمرِ المَنشودِ فيهِ ، الَّذي يَطلُبُ أقصى غايَتِهِ . ۲

1.كنز العمّال : ج ۳ ص ۳۵ ح ۵۳۴۸ ، الجامع الصغير : ج ۱ ص ۴۵۲ ح ۲۹۳۳ .

2.كتاب العين : ص ۵۷۹ .

صفحه از 39