پژوهشى درباره فرستادگان امام على به كوفه - صفحه 7

سعد در ابتداى خلافت امام على عليه السلام فرماندار مصر شد و به مصر رفت و در جنگ جمل، حضور نداشت . ۱
امّا زيد بن صوحان ، از شخصيت هاى بزرگ كوفه بود كه عايشه بدو نامه نوشت و او را به همراهى خود و دستِ كم، شركت نكردن در جنگ فرا خواند. زيد بن صوحان، نامه عايشه را در مسجد كوفه خواند و جواب نيكويى بدان داد. او علاوه بر احتجاجاتى كه با ابو موسى اشعرى نمود، بگومگوهايى نيز با بعضى از مخالفان امام عليه السلام داشته است.

3 . محمّد بن عون و محمّد بن حنفيّه

هر يك اين دو تن نيز تنها در يك گزارش ياد شده اند. كتاب الجمل، از محمّد بن حنفيّه نام برده است ۲ و تاريخ الطبرى ، از محمّد بن عون. ۳
طبيعى است كه انفراد اين گزارش ها، عدم اعتماد بدانها را تقويت مى كند . به علاوه ، شخصيت سياسى و نظامى اين دو نفر ، در حدّى نبوده است كه فرستاده امام عليه السلام به سوى كوفيان باشند. چنين است محمّد بن جعفر كه اگرچه نام او در متون متعددى به عنوان فرستاده امام عليه السلام آمده است، ۴ ولى به خاطر نداشتن شهرت سياسى و اجتماعى و نظامى، او را در شمار كسانى قرار داده اند كه حضورشان در كوفه مورد ترديد است.

1.رجوع شود به تحليل بلاذرى در أنساب الأشراف: ج ۳ ص ۳۱ .

2.الجمل : ص ۲۵۷ .

3.تاريخ الطبرى : ج ۴ ص ۴۷۷ .

4.تاريخ الطبرى : ج ۴ ص ۴۸۷ ، الكامل فى التاريخ : ج ۲ ص ۳۲۷ ، شرح نهج البلاغة : ج ۱۴ ص ۸ .

صفحه از 7