سبک‌شناسي سيوطي در « اللئالي المصنوعه » - صفحه 210

تصحیح حاکم و تضعیف ابن جوزی، ضمن نفی وضع و صحت، حدیث را حسن می‌خواند ۱.
10. در بحث از روایات احتکار سیوطی به نقد محتوایی می‌پردازد و علت موضوع دانستن این روایات را وعید موجود در روایات می‌داند، و تصریح می‌کند که در احادیث صحیحی بر نفی ایمان و وعید شدید بر عده‌ای از گناهان وارد شده و نتیجه می‌گیرد که قبل از تأمل در تفسیر روایات اقدام به موضوع دانستن آن روا نیست ۲.
11. سیوطی در ذیل روایتی که ابوهریرة از پیامبر صلی الله علیه و آله در کتاب الاحکام و الحدود نقل می‌کند، به شدت بر ابن حبان می‌تازد و روایت مسلم در صحیحش را نشانه قرار گرفتن حدیث در نهایت صحت میخواند. نیز ضمن اشاره به کلام ابن حجر و ذهبی در غفلت شدید او، این روایت را تنها روایتی می‌داند که در صحیح آمده ولی ابن جوزی موضوع خوانده است ۳.
12. ابن حجر در روایتی که دلالت بر غسل حضرت زهرا علیها السلام قبل از وفات دارد، تضعیف بی‌فایده محمد بن اسحاق و تأیید طریق دیگر روایت را نشانه بی‌جهت بودن نسبت وضع می‌شمرد و این خصلت را ویژگی منحصر به فرد آن حضرت می‌خواند و تنزیهی مقام حضرت که باعث استغراب ابن جوزی شده است را بی‌جهت می‌انگارد ۴.
ج) راویانی که از جهت تمییز بر ابن جوزی خورده می‌گیرد به قرار زیر است:
1. ابن جوزی در طرق متعدد حدیثی در مورد طلب خیر از صاحبان صورت نیکو، رواتی از جمله «عباد بن عباد» را متهم کرده و به نقل از ابن حبان می‌نویسد:
یأتی بالمناکیر فاستحق الترک ۵.
سیوطی در رد این مطلب به استناد کلام ابن حجر معتقد است گفته ابن حبان در مورد عباد بن عباد الفارسی است که کنیه‌اش «ابوعتبه» است نه در مورد عباد بن عباد المهلبی که راوی این سند ذکر شده است ۶.
2. در باب «أسماء النجوم التی رآها یوسف علیه السلام» حدیثی در الموضوعات ابن جوزی از پیامبر آمده که وی آن را موضوع بر رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌داند و قصد واضع آن را شین بر اسلام می‌خواند. وی حکم بن ظهیر و سدی از راویان این حدیث را متهم به وضع می‌کند ۷ سیوطی ضمن تصریح به ذکر این روایت در منابع متعددی چون مسند بزار و ابویعلی، ابن جریر ابن منذر و ابن ابی حاتم به ایراد سندی از حدیث به نقل حاکم آن را بر طبق شروط شیخین صحیح می‌خواند و در مورد سدی می‌نویسد:
سدی که نامش در سند آمده، سدی کذاب نیست. او محمد بن مروان صغیر است و راوی این حدیث اسماعیل بن عبدالرحمن یکی از رجال مسلم است ۸.

1.سیوطی، پیشین، ج۲، صص ۲۸ _ ۲۷

2.همان، ص۱۲۵

3.همان، ص۱۵۵

4.همان، صص ۳۵۶ _ ۳۵۵

5.همان، ص۱۶۴

6.همان، ص۱۲۹

7.سیوطی، پیشین، ج۱، صص ۱۴۷ _ ۱۴۶

8.همان، ص۸۳

صفحه از 222