کتاب ابن جوزی از احادیث ضعیف و حسان و حتی صحاح و نقد آن را آسان میسازد و میزان موفقیت او را آشکار میکند.
1. یحیی بن الحسین بن اسماعیل
او به خاطر نقل حدیثی در حرمت آتش جهنم بر عمودین پیامبر صلی الله علیه و آله و عبد المطلب و فاطمه بنت أسد ۱ به رفض و ضعف و جعل متهم شده است. لکن الفاظ این روایت در منابع مختلفی با طرق متعدد ذکر شده است مثلاً خود سیوطی در کتاب التعظیم و المنة این حدیث را ذکر میکند ۲.
نکته مشهود و قابل توجه در زمینه اعتماد مطلق سیوطی بر ذهبی و کتاب میزان الاعتدال است. ذهبی در شرح حال او، تنها به رافضی بودن او اشاره میکند، و حدیث مذکور را کذبی می‌خواند که این جاهل متهم به وضع آن است! ۳
از منظر رجال شیعی او با یحیی بن حسن بن جعفر متحد است که نجاشی او را عالم، فاضل و صدوق می‌خواند ۴.
2. الحسن بن محمد بن یحیی
او حدیثی در پایان بخشیدن سلسله أوصیاء توسط علی علیه السلام و ذریه او نقل میکند ۵ سیوطی به اعتماد عبارت ذهبی در میزان که این روایت و روایت «علی خیر البشر» را نشانه دروغگو و رافضی بودن وی می‌داند. ذهبی کار را به جایی می‌رساند که بر این باور است که اگر او متهم نبود به جهت معمر بودن، محدثان بر گرد او ازدحام می‌کردند ۶.
در منابع شیعی، وحید بهبهانی به واسطه شیخ اجازه بودن تلعکبری و صدوق، روایت زیاد ارشاد از وی و عدم اعتماد بر تضعیفات ابن غضائری در اصلاح حال او تلاش کرده است ۷. همچنین روایت خاتم الاوصیاء در ضمن خطبه معروف امام حسن علیه السلام در منابع مختلف شیعه و سنی آمده است.۸
1.همان، ص۲۴۴
2.ص۲۵ به نقل از الغدیر، ج۷، ص۳۷۸
3.میزان الاعتدال، ج۴، ص۳۳۶، ش۹۹۸۶
4.ن.ک: فهرست نجاشی، ص۴۴۱، شماره ۱۱۸۹ و قاموس الرجال، ج۱۴، ص۳۸، شماره ۸۳۲۴ و ص۳۶، شماره ۸۳۲۱؛ معجم رجال الحدیث، ج۲۰، ص۴۳، شماره ۱۳۴۸۱
5.سیوطی، پیشین، همان، ص۳۳۰
6.میزان الاعتدال، ج۱، ص۵۱۵، ش۲۱۴۸
7.قاموس الرجال، ج۳، صص ۳۷۶ _ ۳۲۹، ش۲۰۴۹
8.. علامه امینی در الغدیر ، ج۲، ص۳۰۹ می فرماید: أخرجه البزار و الطبرانی فی الکبیر و أبو الفرج فی مقاتل الطالبین و إبن أبی الحدید فی شرح النهج ج۴، ص۱۱ والهیثمی فی مجمع الزوائد ج۹، ص۱۴۶ و ابن الصباغ المالکی فی الفصول ص۱۶۶ و کنجی فی الکفایة ص۳۲؛ الصواعق المحرقة ۱۰۱ و ۱۳۶؛ نزهة المجالس ج۲، ص۲۳۱.
همچنین در مصادر حدیثی شیعه نیز به قرار زیر آمده است: الکافی: ج۲، ص۴۴۶؛ أمالی صدوق: ص۷۰۳؛ معانی الأخبار: ص۱۳۷؛ مناقب آل ابی طالب: ج۳، ص۲۶۱و بحار الانوار: ۳۹، ص۷۶ نیز در حدیث غدیر به این مفهوم اشاره شده است.
