سبک‌شناسي سيوطي در « اللئالي المصنوعه » - صفحه 215

4. عبد الرحمن بن شریک

او راوی حدیث «ردّ الشمس»۱ است. بخاری در الأدب المفرد از او روایت نقل میکند وی متوفای 227 ﻫ است. ابن حبان و ابن حجر او را به وثاقت و صدق متصف نموده اند و اگر چه خطا را در مورد او محتمل دانسته اند ولی پر واضح است که روایاتش به حد وضع وجعل نخواهد رسید ۲. لکن این سؤال باقی میماند که آیا هدف او از تلخیص کتاب ابن جوزی و تهذیب آن از احادیث غیر موضوع این گونه تأمین می‌شود؟ و آیا او باز هم فقط موضوعات را آورده؟ و آیا پسندیده است این گونه بر کلام باطل جوزقانی تکیه کند و جائز الحدیث ثقة را راوی موضوعات جلوه دهد؟۳

5. محمد بن عبید الله بن أبی رافع

او، پدر و برادرانش از راسخان در ولایت أمیر المؤمنین علیه السلام بودند.۴ پدرش کاتب أمیر المؤمنین علیه السلام بود و «حدیث لا فتی إلّا علی...» را نقل میکند؛ ابن ماجة از او حدیث نقل میکند۵ و ابن حبان در الثقات میآورد ۶ برخی نیز او را ضعیف میدانند ۷. او در سال 157 ﻫ در گذشته است.
نکته: سیوطی در اینجا نیز به پروژه شبیه‌سازی دست میزند و به نقل از ابن طاهر در تذکرة الحفاظ قصه را برای زبیر بن بکار مینویسد ۸.

6. عباد بن یعقوب

او در سه موضع مورد تعرض سیوطی واقع میشود؛ در حدیث شجرة۹ ، إذا رأیتم معاویة۱۰ و نزل جبرئیل بالیمین ۱۱ با عبارات رافضی و داعیة طرد میشود.

1.. عن جابر عن عبد الله أن النبي أمر الشمس أن تتأخر ساعة من النهار فتأخرت ساعة من النهار.

2.ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۳۷۵؛ تقریب التهذیب، ج۱، ص۵۷۳، ش۳۹۰۷

3.. در مورد فضیل بن مرزوق ر.ک معرفة الثقات: ج۲، ص۲۰۸، شماره ۱۴۸۸.

4.. هو و أخواه و أبوهم و جدهم و أعمامهم و أولادهم من صالح سلف الشیعة و لهم مؤلفات تدل علی رسوخهم فی التشیع. مستدرکات علم الرجال: ج۷، ص۱۹۸.

5.الکاشف، ج۲، ص۱۹۷، ش۵۰۲۲؛ تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۳۶، ش۵۴۳۲

6.الثقات، ج۷، ص۴۰۰

7.الکامل، ج۶، ص۱۱۳؛ الضعفاء الصغیر، ص۱۰۹، ش۳۳۲؛ ضعفاء الکبیر، ج۴، ص۱۰۴

8.اللالی المصنوعه، ج۱، ص۳۳۳

9.. عن عاصم بن ضمرة عن علي مرفوعا مثلي مثل شجرة أنا أصلها وعلي فرعها والحسن والحسين ثمرتها والشيعة ورثتها فأي شيء يخرج من الطيب إلا الطيب. اللئالی المصنوعه: ‌ج۱، ص۳۴۵.

10.. عن زر عن عبد الله مرفوعا إذا رأيتم معاوية يخطب على منبري فاقتلوه. اللئالی المصنوعه: ج۱، ص۳۸۸.اگر چه کلام حاکم را می آورد: (قال) الحاكم سمعت أبا العباس محمد بن يعقوب بن يوسف يقول سمعت أبي يقول سمعت إسحاق بن إبراهيم الحنظلي يقول لا يصح في فضل معاوية حديث (هیچ حدیثی در فضل معاویه صحیح نیست).

11.سیوطی، همان، ص۴۴۲

صفحه از 222