دفاع از عطیه عوفی
ابن جوزی در مواضع متعدد هنگام یادکرد از عطیه عوفی او را با عباراتی چون «ضعفه جماعة»، «فاجتمعوا علی تضعیفه»، «ضعفه الکل» و «لایحل کتب حدیثه الا علی جهة التعجب» تضعیف و روایاتی را به صرف همین تعابیر رد میکند.۱ اگرچه سیوطی در مواضع متعدد ضعیف بودن او را نقل میکند و حتی عبارت ابن حبان را می‌آورد که کتب حدیثی او را فقط برای تعجب کردن حلال می‌خواند، اما تصریح میکند که کار عطیه به جایی نرسیده که احادیثش موضوع خوانده شود بلکه ترمذی احادیثش را حسن خوانده است.
سیوطی و اتهام غلو
او احادیث شش نفر را به خاطر غلوشان موضوع میداند؛ این اتهام گاهی از جانب خود او و گاهی نقل قول دیگران است.
از میان این دسته از راویان موسی بن قیس الحضرمی ۲، أبو الحسین العلوی ۳ و أبو بکر محمد بن فارس ۴ در بحث قبل بررسی شده اند.
1. حبة بن جوین
او حدیثی در سابقه عبادت علی علیه السلام قبل از سایرین نقل میکند.
اضطراب کلمات سیوطی در این حدیث باور نکردنی است. برای روشن‌تر شدن این تشویش عین عبارات او را می‌آوریم.
(أخبرنا) محمد بن عبد الباقي البزار أنبأنا إبراهيم بن عمر البرمكي أنبأنا أبو محمد بن ماسي حدثنا أحمد بن عبد الرحمن بن مرزوق حدثنا إسماعيل بن إبراهيم بن بشام سمعت شعيب بن صفوان عن أجلح عن سلمة بن كهيل عن حبة بن جوين عن علی علیه السلام قال: «عبدت الله مع رسوله قبل أن يعبده رجل من هذه الأمة خمس سنين أو سبع سنين». موضوعٌ أجلح منكر الحديث وحبة واه في الحديث غال في التشيع.
می‌گویم: اجلح، مشایخ چهارگانه از او روایت کرده‌اند و ابن معین و عجلی او را توثیق کرده‌اند. ابوحاتم میگوید: او قوی نیست و نسائی میگوید: ضعیف است. و ابن عدی میگوید: قلت: شیعه راستگویی است و بیشتر رجالی‌ها او را تضعیف کرده‌اند. عجلی میگوید: تابعی ثقه است. طبرانی میگوید: روایتی برای او نقل شده است. ابن عدی میگوید: از او روایت منکری که از حد گذشته باشد، ندیدم ۵.
1.. به عنوان نمونه ن.ک: ج۱، ص۱۱۴ و ۱۵۱ و ۳۳۲ و ۳۶۸ و ۳۷۸؛ ج۳، ص۱۰۵ و ۱۲۹و ۱۶۶و ۱۹۴.
2.سیوطی، پیشین، همان، ص۳۳۴
3.همان، ص۲۴۴
4.همان، ص۲۷۴ و ۳۴۷
5.همان، ص۲۹۵
