پژوهشي در باره نامه‌هاي دعوت حضرت رسول صلي الله عليه و آله - صفحه 142

یا ایُّها الناسُ اِنی رَسُولُ اللهِ اِلَیکُم؛۱
بگو: ای مردم من فرستاده خداوند به سوی همه شما هستم.

از این رو در سال ششم هجری با توجه به رسالت جهانی خویش، با ارسال
نامه‌ها و فرستادن پیک‌هایی به نزد رؤسای قبایل عرب و نیز پادشاهان و ملوک
خارج از جزیره‌العرب، گام مهمی را در سیاست خارجی برداشت و آنان را به اسلام
دعوت نمود.
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله به عنوان اولین و بزرگ‌ترین مبلغ اسلام و انسانی کامل که هیچ‌گاه بر طبق هوای نفس کاری را انجام نمی‌داد، در تمام اعمال و رفتارشان از اصول و قواعد ویژه‌ای پیروی می‌نمود که برگرفته از متن قرآن و منطبق با وحی الهی بود. لذا خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
لَقَد کانَ لَکُم فی رَسُولِ اللهِ اُسوَهٌ حَسَنَه؛۲
به یقین، برای شما در استقامت، رسول الله سرمشق خوبی بود که به او تأسی نمایید.

به همین دلیل، رفتار، گفتار و کردار پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله در هر بعدی، الگوی زندگی برای همه انسان‌ها در همه زمان‌ها و مکان‌هاست و یکی از دلایل و رموز موفقیت
پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله در روابط خارجی ایشان، سیره سیاسی آن حضرت است که بی‌تردید، بدون مطالعه در نامه‌های دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله نمی‌توان به سیره سیاسی آن حضرت دست یافت.
از میان نامه‌های پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله ، نامه‌های دعوت آن حضرت به سران قبایل عرب و پادشاهان جهان در آن روز، از اهمیت فوق‌العاده برخوردار است؛ چرا که این نامه‌ها، علاوه بر این که به مهم‌ترین مبانی و اصول زیربنایی اسلام اشاره نموده است، نشان از اقتدار، شجاعت، نیرومندی و ایمان آن حضرت به رسالت جهانی خود دارد. هم‌چنین، بیانگر نگرش و بینش پیامبر عظیم‌الشأن اسلام به مسأله سیاست خارجی یا دیپلماسی در صدر اسلام نیز است.
این مقاله نخست با تتبع در مصادر و منابع کهن تاریخ، به گردآوری نامه‌های
دعوت پیامبر صلی الله علیه و آله پرداخته و سپس به تحلیل و ارزیابی آنها می‌پردازد؛ زیرا بررسی دعوت نامه‌ها و نظریات کارشناسانه در این زمینه ابعاد وسیع تبلیغ و ارشاد جهانی نبی مکرم

1.. سوره اعراف، آیه۱۵۹.

2.. سوره احزاب، آیه۲۱.

صفحه از 171