واکاوي متون مشترک حديثي در منابع فريقين - صفحه 203

عملی را به خود می‌خواند.

تبيين مفهوم متون مشترک

تبیین محتوا و تقسیم صحیح مراتب در بحث رکن اساسی و پایه در یک پژوهش علمی است، و بدون تبیین مراتب مختلف موضوع، پی جویی آن امری سخت و دیریاب به نظر می‌رسد. بر همین پایه، تبیین مفهومی متون مشترک و نمایاندن گونه‌های مختلف آن در منابع فریقین را موضوع پژوهش خود قرار داده‌ایم.
در بررسی متون مشترک، یک نکته محوری و مهم رخ می‌نماید و آن توجه به این مهم است که متون مشترک الزاماً در فریقین به نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله منتهی نمی‌گردد؛ چنان که در بسیاری از موارد این متون بدون رفع به نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله ذکر شده است.1
در منابع شیعه احادیث بسیاری از ائمه علیهم السلام نقل شده و اشاره‌ای به نبوی بودن حدیث در ضمن متن نشده است، در حالی که منابع اهل سنت همان حدیث را از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل نموده‌اند _ که این خود مؤید روایات مسبوق الذکر مبنی بر تأکید اهل بیت علیهم السلام نسبت به پرهیز از رأی شخصی و نقل کلمات رسول اکرم صلی الله علیه و آله نیز محسوب می‌گردد؛ به عنوان نمونه:
عنه صلی الله علیه و آله : ما استرذل الله عبدا إلا حرمه العلم.2
همین روایت در منابع شیعه از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده است.3
و همچنین:
رسول الله صلی الله علیه و آله : اللهم أغنني بالعلم، و زيني بالحلم، و أكرمني بالتقوی، و جملني بالعافية.4
همین روایت در منابع شیعه از امام صادق علیه السلام نقل شده است.5
و همچنین:
رسول الله صلی الله علیه و آله : إن لقمان قال لابنه: يا بني، عليك بمجالس العلماء، واستمع كلام

1.. تذکر این نکته ضروری است که این مطلب فقط گزارش شکل استنادات موجود در منابع حدیثی فریقین است.

2.. فردوس الاخبار، ج۴، ص۵۸، ح۶۱۸۲.

3.. نهج البلاغة، ح۲۸۸.

4.. الحلم، ج۱۹، ص۳.

5.. تهذیب الأحکام، ج۳، ص۷۲، ح۲۳۲.

صفحه از 216