۰.امام على عليه السلام نيز در اين زمينه مى فرمايد :كَم مِن صائِمٍ لَيسَ لَهُ مِن صِيامِهِ إلاَّ الجوعُ وَ الظَّمَأُ ، و كَم مِن قائِمٍ لَيسَ لَهُ مِن قِيامِهِ إلاَّ السَّهَرُ و العَناءُ ، حَبَّذا نَومُ الأَكياسِ و إفطارُهُم ؛

۰.چه بسا روزه دارى كه از روزه اش جز گرسنگى و تشنگى ، بهره اى ندارد و چه بسا نمازخوانى كه از نمازش جز بيدارى و رنج ، بهره اى نمى برد . خوشا خواب و خوراكِ خردمندان هوشيار!

بنا بر اين ، پرهيز از مفطِرات روزه ، شرط ورود به ميهمانى الهى است و پرهيز از گناهان ، شرط بهره ورى از بركات آن .
دسته سوم . آدابى كه مراعات آنها ، شرط رسيدن به بهره ورى كامل از ميهمانى الهى است . اگر از بخش سوم ، باب اوّل را استثنا كنيم ، ابواب ديگر اين بخش ـ كه بيشترين مقدار از حجم كتاب را تشكيل داده اند ـ به اين دسته از آداب مى پردازند . تلاش شده تا همه عناصرى كه در متون و منابع اسلامى ، به تحقّق اين نوع بهره ورى از ميهمانى الهى نقش دارند ، گردآورى شوند؛ ليكن بايد توجّه داشت كه اينها آداب استحبابى اند و هر كس مى تواند به اندازه توان و حال و فرصتى كه دارد ، از آنها بهره مند گردد .

بخش چهارم : بهترين شب هاى ميهمانى خدا

شب قدر ، برترين ، سودمندترين و بابركت ترين شب ماه مبارك رمضان است . قرآن كريم ، اين شب را چنين توصيف مى كند :
«لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ ؛

آنها را به نحو مبسوط بيان كرده اند ، نيازى به طرح تفصيلى اين مباحث در اين مجموعه نيست .
دسته دوم . آدابى كه رعايت آنها ، شرط ضرورى براى بهره بردارى انسان از اين ضيافت الهى در جهت تجديد حيات معنوى خويش و رسيدن به تكامل روحى است .
بخش سوم اين كتاب ، بيان اين گونه آداب را ، پيش از بازگو نمودن ساير آداب روزه دارى ، در ذيل عنوان «مهم ترين آداب» عهده دار است .
آنچه جامع همه آداب اين دسته است ، پرهيز از محرّمات الهى است . از اين رو ، در گزارش خطبه معروفى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در آستانه ماه رمضان فرمود ، آمده است كه امام على عليه السلام در اثناى آن پرسيد :

۰.يا رَسولَ اللّهِ ، ما أفضَلُ الأَعمالِ في هذَا الشَّهرِ ؟

۰.اى پيامبر خدا! بهترينِ كارها در اين ماه چيست؟

۰.پيامبر خدا پاسخ داد :الوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللّهِ ؛

۰.«پرهيز از محرّمات الهى» .

در تبيين پاسخ پيامبر ، مى توان گفت كه گناهان ، آفاتى هستند كه حيات معنوى انسان را تهديد مى كنند و مانع شكوفايى آن مى شوند . از اين رو ، با وجود گناهان ـ كه مانع رشد معنوى انسان اند ـ روزه هرگز نمى تواند موجب تحوّل معنوى در انسان شود . بنا بر اين ، روزه دارِ مبتلا به آفت گناه ، از روزه اش بهره نمى برد و به تعبير پيامبر خدا :

۰.رُبَّ صائِمٍ حَظُّهُ مِن صِيامِهِ الجوعُ وَ العَطَشُ، و رُبَّ قائِمٍ حَظُّهُ مِن قِيامِهِ السَّهَرُ؛

۰.چه بسا روزه دارى كه بهره اش از روزه خويش ، گرسنگى و تشنگى است و چه بسا نمازخوانى كه بهره اش از سحرخيزى ، بيدار ماندن است!