اذان - صفحه 60

نيز در شرح فارسى بر كتاب من لايحضره الفقيه مى نويسد :
مصطلح ارباب حديث ، آن است كه خبر صحيحِ مخالف با مشهور را شاذ مى گويند و در زمان محقّق و علّامه كتب حديث ما بسيار بوده است . بنا بر اين ، يقين كردن به ساختگى بودن اين اخبار ، مشكل است ... . پس اگر كسى اين كلمات را بگويد ، چنانچه مطلوب شارع باشد ـ ولو به عنوان تيمّن و تبرّك ـ ، فبها و اشكالى ندارد ، هر چند اگر نگويند ، بهتر است .۱
بنا بر اين ، مجلسىِ اوّل، هر چند سخن شيخ صدوق و همه فقهايى را كه اخبار دالّ بر جزء اذان بودنِ شهادت سوم را مخدوش دانسته اند، رد كرده است ، ولى خود قائل به جزء بودنِ آن براى اذان نيست . البتّه فرزند او ، علّامه محمّدباقر مجلسى ، قدم را بالاتر گذاشته و بعيد نمى داند كه شهادت سوم ، از اجزاى مستحبّ اذان باشد :
لا يبعد كون الشهادة الثالثة بالولاية من الأجزاء المستحبّة للأذان لشهادة الشيخ و الشهيد و غيرهم بورود الأخبار بها .۲
بعيد نيست كه شهادت سوم (شهادت به ولايت) از اجزاى مستحبّ اذان باشد ؛ چرا كه شيخ ، علّامه ، شهيد و ديگران به وارد شدن اخبار [از سوى ائمّه عليهم السلام ]در اين باره ، گواهى داده اند .
سيّد نعمة اللّه جزايرى در الأنوار النعمانيّة ۳ و شيخ يوسف بحرانى در الحدائق الناضرة ۴ ـ كه هر دو ، مشى اخبارى گرى دارند ـ نيز نظر علّامه مجلسى را تأييد كرده اند، هر چند در همان دوران ، برخى از فقيهان غير اخبارى (مانند : محقّق

1.لوامع صاحبقرانى : ج ۱ ص ۱۸۲ .

2.بحار الأنوار : ج ۸۴ ص ۱۱۱ .

3.الأنوار النعمانيّة : ج ۱ ص ۱۶۹ .

4.الحدائق الناضرة : ج ۷ ص ۴۰۳ .

صفحه از 169