زمین - صفحه 36

زمين و آسمان را در روز يكشنبه آفريد ، يا فرشتگان را در روز جمعه آفريد ، درست مى شوند و اين اشكال كه اصل روز ـ چه رسد به مثلاً روز يكشنبه ـ پس از آفرينش آسمان ها و زمين به وجود آمده است ، وارد نخواهد بود . ۱
ليكن علّامه سيّد محمّدحسين طباطبايى در تفسير آيه مورد بحث (فصّلت : آيه 9) ، با اشاره به روايتى مشابه آنچه از امام صادق عليه السلام نقل شد ، ۲ مى گويد :
قريب به اين مضمون ، از عبد اللّه بن عبّاس و عكرمه و ديگران روايت شده و در برخى از احاديث شيعه نيز آمده است. اين كه در اين روايت آمده كه : «گفته اند: درست گفتى ، اگر كامل كنى» ، منظور ، اين است كه كلامت را در باره عالم آفرينش كامل كنى و بگويى : خداوند در روز شنبه از آفريدن عالم ، فارغ شد و به استراحت پرداخت .
اين دسته از روايات ، خالى از اشكال نيستند :
اوّلاً ، اين روايات ، بر تصديق عقايد يهود در باره ترتيب آفرينش عالم ، به وسيله پيامبر صلى الله عليه و آله مشتمل است ، و اين ، صريحا با آنچه در اوّلِ سِفْر تكوين تورات آمده است ، مخالفت دارد . در تورات آمده است كه خداوند ، نور و ظلمت (روز و شب) را در يكشنبه ، آسمان را در دوشنبه ، زمين و درياها و گياهان را در سه شنبه و خورشيد و ماه و ستارگان را در چهارشنبه و جنبندگان دريا و پرندگان را در پنجشنبه و حيوانات بيابان و انسان را در روز جمعه خلق كرد و در شنبه از آفريدن ، فارغ شد و به استراحت پرداخت .
اين كه [ كسى براى دفع اشكال بگويد :] توراتِ زمان ما با توراتِ زمان پيامبر خدا متفاوت است ، سخن درستى نيست .
ثانيا ، تحقّق روز هفته ـ كه مراد ، روز به همراه شب آن است ـ بستگى به گردش

1.بحار الأنوار : ج ۵۷ ص ۲۸ .

2.ر . ك : ص ۱۷۳ ح ۹ .

صفحه از 106