زمین - صفحه 51

۲۱.امام كاظم عليه السلامـ در دعا ـ :اى كسى كه آسمان را بى هيچ ستونى بر افراشت ، و زمين را بى هيچ تكيه گاهى بر پا داشت!

ر. ك : ص 213 ح 43
و ص 147 (زمين / درآمد / معلّق بودن زمين در فضا)

2 / 3

ميخ هاى زمين

قرآن

«و كوه ها را ميخ هايى ۱ [ نگردانيديم ]؟» .

«و در زمين ، كوه هايى استوار بيفكند تا مبادا شما را بجنباند» .

«و در زمين ، كوه هايى استوار قرار داديم تا مبادا آنان (مردم) را بجنباند» .

«و زمين را گسترانديم و در آن ، كوه هايى استوار افكنديم و از هر چيز سنجيده اى ، در آن رويانيديم» .

حديث

۲۲.امام على عليه السلام :سپاس ، خدايى را كه گويندگان از پسِ سپاس او بر نمى آيند و شمارندگان نمى توانند نعمت هايش را شماره كنند... . آفريدگان را با قدرت
خويش آفريد ، و بادها را با رحمت خويش وزانيد ، و تكان زمينش را به واسطه صخره ها و كوه ها آرام كرد . ۲

1.شايد تعبير كوه ها به مثابه ميخ ، از آن رو باشد كه بيشتر كوه هاى زمين ، محصول فعّاليت آتش فشان ها هستند كه با خارج شدن موادّ مذاب از آنها ، بر دهانه شكاف ، انباشته مى شوند و مانند ميخى كه در زمين كوبيده شده است ، فوران آتشفشانى را كه زير آنهاست ، آرام مى كنند و بدين ترتيب ، تكان و حركت هاى درون زمين برطرف مى گردد (ر . ك : الميزان فى تفسير القرآن : ج ۲ ص ۱۶۲) .

2.امام عليه السلام تأكيد مى كند كه خداوند پاك ، وقتى كوه ها را در زمين آفريد ، براى هر كوهى ريشه اى در زمين قرار داد كه اين ريشه همان ميخ است. اين ميخ يا ريشه ، دو وظيفه دارد : اوّل، حفظ كوه از افتادن و لغزيدن (همان پديده اى كه در مورد كوه سلط در نزديكى عمان ، رخ داد و دچار لغزش و رانش شد) و دوم اين كه اين ريشه فرو رفته در پوسته زمين ، خود ، لايه هاى زمين را به يكديگر محكم مى كند و آنها را از تكان و حركت باز مى دارد ، درست مانند ميخكوب كردن صفحات فلزى به يكديگر كه ما انجام مى دهيم . اين ، وظيفه كوه ها در برابر ثبات زمين است ؛ امّا وظيفه كوه ها در برابر استقرار زندگى انسان ، اين است كه وجود كوه ها در زمين ، خاك و صخره هاى موجود در سطح زمين را از جا به جا شدن و از بين رفتن ، حفظ مى كند و آنها را از تأثير طوفان ها و گردبادها نگه مى دارد و بدين ترتيب ، زمينه برقرارى يك زندگى انسانى يك نواخت در كوه ها و دشت ها و درّه ها فراهم مى آيد . اگر سطح زمين يكسره هموار و بدون كوه و ارتفاعات بود ، همواره در معرض تغيير قرار داشت و دست خوش دگرگونى مى شد (تصنيف نهج البلاغة : ص ۷۸۳) .

صفحه از 106