زمین - صفحه 74

پژوهشى در باره تعداد زمين از نگاه قرآن و حديث

در قرآن كريم ، كلمه «سماء» ، هم به صورت مفرد آمده و هم جمع بسته شده است ۱ و نيز با صراحت ، شماره آسمان ها هفت عدد ذكر شده است ؛ ۲ امّا كلمه «أرض» در تمام موارد به صورت مفرد به كار رفته است و تنها موردى كه مى تواند اشاره به تعداد آن باشد ، اين آيه است :
« اللَّهُ الَّذِى خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ .۳
خدا آن كسى است كه هفت آسمان را آفريد و زمين را به همان سان»
.
به نظر مى رسد كه در اين آيه ، «الف و لام» در كلمه «الأرض» ، اشاره به همين زمين خاكى است كه بشر بر روى آن زندگى مى كند و كلمه «مِن» ، اشاره به قطعات مختلف زمين دارد ۴ كه در جغرافياى قديم ، بخش هاى هفتگانه زمين (اقاليم سبعه) خوانده

1.در قرآن ، ۳۱۰ بار كلمه «سماء» آمده كه ۱۹۰ بار آن به صورت جمع است .

2.هفت بار به صورت «سبع سماوات» و «السماوات السبع» ، يك بار به صورت «سبع طرائق» و يك بار «سبعا شدادا» .

3.طلاق : آيه ۲ .

4.گفتنى است كه در تفسير جمله : «وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» ، چهارده قول وجود دارد (ر . ك : التبيان فى تفسير القرآن : ج ۱۰ ص ۴۱ ، تفسير غريب القرآن : ص ۳۳۰ ، زاد المسير : ج ۸ ص ۴۷ ، الميزان فى تفسير القرآن : ج ۱۹ ص ۳۲۶ ، من وحى القرآن : ج ۲ ص ۳۴۷ ، شرح نهج البلاغة ، ابن ابى الحديد : ج ۹ ص ۳۰۴ و ج ۱۰ ص ۴۶۶ ، تفسير العاملى : ج ۸ ص ۳۰ ، منهج الصادقين : ج ۹ ص ۳۲۸ ، تفسير الفخر الرازى : ج ۳ ص ۴۰ ، كشف الحقائق : ج ۳ ص ۶۰۰ ، مفردات ألفاظ القرآن : ص ۲۴۳ ، تفسير نمونه : ج ۲۴ ص ۲۶۰ ، الكاشف فى تفسير القرآن : ج ۷ ص ۳۵۷ ، أطيب البيان : ج ۱۳ ص ۶۵ ، فيض القدير : ج ۶ ص ۵۰۱ ، الهيئة و الإسلام : ص ۱۷۸ ، شرح اَسماء الحسنى : ج ۱ ص ۵۴) .

صفحه از 106