خانواده 2 - صفحه 94

«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ .۱
مردان ، سرپرست زنان اند ، به دليل آن كه خداوند [از نظر اجتماعى] بعضى از آنان (انسان ها) را بر بعضى ديگر برترى بخشيده است ، و [نيز] از آن روى كه از اموال خويش [براى زنان] هزينه مى كنند»
.
بى ترديد ، منظور از اين سخن ، اجازه دادن به مرد در جهت خودكامگى و تضييع حقوق زن نيست ؛ بلكه قرآن در عين حالى كه از نظر مديريتى ، مرد را بر زن ترجيح داده ، بر حقوق متقابل زن نيز تأكيد مى نمايد و مى فرمايد :
«وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِى عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ .۲
و براى زنان بر عهده مردان ، حقوقى شايسته است ، مانند حقوقى كه [براى مردان ]بر عهده آنهاست و مردان بر آنها [از نظر رياست خانوادگى] برترى دارند»
.
اين سخن ، بدين معناست كه همان طور كه حقوقى براى مرد وضع شده كه زن بايد آن را رعايت كند ، زن نيز حقوق مختلفى بر مرد دارد كه رعايت آن بر مرد ، لازم است . به تعبير ديگر ، وظيفه ، از حق جدا نيست . به همان اندازه كه زنان ، وظايفى در برابر شوهر دارند ، حقوقى نيز براى آنان مقرّر گرديده كه از تساوى اين حقوق با آن وظايف ، عدالت در باره آنان اجرا مى گردد .
بر اين پايه ، از نگاه قرآن ، تفاوت جسمى و روحى مرد و زن از يك سو و وجوب نفقه زن بر مرد از سوى ديگر ، زمينه ساز اعطاى حقّ مديريت خانواده به مرد ، و وجوب اطاعت زن از مرد در اداره امور خانوادگى است . البتّه بايد توجّه

1.نساء : آيه ۳۴ .

2.بقره : آيه ۲۲۸ .

صفحه از 158