۳۲۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداى يكتا ، آشكارش در نهان اوست ، و نهان او در آشكارش . آشكارش موصوفى است ناديدنى ، و نهانش موجودى است كه مخفى نيست . در همه جا حضور دارد و هيچ جايى ، حتّى چشم بر هم زدنى ، از وجود او خالى نيست . حاضر است ؛ امّا محدود [به جا و مكانى] نيست ، و غايب است ؛ امّا ناپديد نيست .
۳۲۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خدا ، هم واحد است ، هم معناى واحد دارد و انسان ، واحد است ؛ امّا دو معنايى است : جسم و جان ، و بدن و روح . ۱
۳۲۳.امام على عليه السلامـ در توصيف خداوند سبحان ـ :غير از او ، هر آنچه نام «يك» به خود گيرد ، اندك (بى مقدار) است .
۳۲۴.امام على عليه السلامـ در باره اين گفتار مؤذّن : «أشهد أن لا إله إلّا اللّه » ـ :اعلامِ اين نكته است كه شهادت دادن [به يگانگى خدا] ، جز با شناخت قلبى خداوند ، روا نيست . انگار مى گويد : مى دانم كه معبودى جز خداوند عز و جل نيست و هر معبودى جز خداوند عز و جل بر باطل است ، و به اين معرفت قلبى ام كه معبودى جز خدا نيست ، با زبان خويش نيز اعتراف مى كنم ، و گواهى مى دهم كه از خدا ، جز به خدا پناه نمى توان برد ، و از شرّ هر شرورى و فتنه هر فتنه گرى ، جز به كمك خدا نجات نمى توان يافت .
«أشهد أن لا إله إلّا اللّه » ، معناى دومش اين است كه : گواهى مى دهم كه هدايتگرى جز خدا نيست و راه نماى من به دين ، فقط خداست ، و خدا را گواه مى گيرم كه : گواهى مى دهم معبودى جز خدا نيست و ساكنان آسمان ها و ساكنان زمين و هر آنچه را كه در آنهاست ، از فرشتگان و مردم ، همه ، و آنچه را كه در زمين است ، از : كوه ها و درختان و جنبندگان و وحوش ، و هر تَر و خشكى را گواه مى گيرم كه : گواهى مى دهم آفريدگارى جز خدا نيست، و روزى ده و معبود و زيان بخش و سودرسان و گيرنده و گشاينده و دهنده و باز دارنده و راه نما و بسنده و شفا دهنده و پيش و پس افكننده اى جز خدا نيست . آفريدن و تدبير [عالم ]مختصّ اوست و همه خوبى ها در دست اوست . بلندمرتبه است خدا ، كه پروردگارِ جهانيان است .
1.يعنى خداوند ، هم واحد عددى است ، هم واحد حقيقى و بسيط من جميع الجهات و تركيب ، به هيچ نحوى از انحاى آن ، در او راه ندارد ، در حالى كه انسان ، موجودى ثَنَوى و دو بُعدى و مركّب از جسم و جان ، و بدن و روح است .
