خدا - صفحه 321

۳۵۵.امام رضا عليه السلام :گامِ نخستِ بندگى خدا ، شناخت اوست و اساسِ شناخت او ، يگانه دانستن اوست و شيرازه يگانه دانستنش ، نفى صفات [زايد بر ذات ]از اوست ؛ زيرا خِردها گواهى مى دهند كه هر صفتى و موصوفى [مركّب و ]مخلوق است و هر مخلوقى گواهى مى دهد كه او را آفريدگارى است كه نه صفت است و نه موصوف ، و هر صفت و موصوفى ، به برترين بودن يكديگر گواهى مى دهند و اقتران ، گواه بر حدوث است و حدوث ، دليل بر ازلى نبودن است ؛ چرا كه ازل ، حدوث نمى پذيرد .

2 / 2 ـ 2

فرق ميان صفات ذاتى و صفات فعلى خداوند

۳۵۶.الكافىـ به نقل ابو بصير ـ :امام صادق عليه السلام فرمود : «خداوند عز و جل از ازل ، پروردگار ما بوده و علم ، عينِ ذات او بود ، بى آن كه هنوز معلولى وجود داشته باشد و شنيدن ، عين ذات او بود ، بى آن كه هنوز شنيده شده اى وجود داشته باشد و ديدن ، عين ذات او بود ، بى آن كه هنوز ديده شده اى وجود داشته باشد و توانايى ، عين ذاتش بود ، بى آن كه از مقدور ، اثرى باشد ، و چون اشيا را پديد آورد ومعلومِ موجود شد ، علم او بر معلوم تعلّق گرفت و شنيدنش بر شنيده شده و ديدنش بر ديده شده و توانايى اش بر مقدور ...» .
گفتم : پس خداوند از ازل ، متكلّم بوده است؟
فرمود : «كلام ، صفتى حادث است و ازلى نيست . خداوند عز و جل بود و متكلّم نبود» .

۳۵۷.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ اين پرسش كه : آيا خداوند از ازل ، مريد بوده است؟ ـ :مريد ، وقتى است كه مرادى برايش باشد . خداوند ، از ازل ، دانا و توانا بود و سپس ، اراده كرد .

صفحه از 417