امامت - صفحه 233

۲۸۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس از ميان مسلمانان كارگزارى بر گمارد ، در حالى كه مى داند در ميان آنان ، شايسته تر از او به اين كار و داناتر به كتاب خدا و سنّت پيامبرش وجود دارد ، بى گمان ، به خدا و پيامبر او و همه مسلمانان خيانت ورزيده است .

۲۸۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس جوانى را بر گروهى بگمارد كه در آن گروه ، خداپسندتر از او نيز وجود دارد ، به خدا خيانت ورزيده است .

۲۹۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آلهـ از نامه اى كه به عتّاب بن اُسيد ، در هنگام گماشتن او بر مكّيان ، نوشت ـ :محمّد، پيامبر خدا ، زمام احكام و مصالح شما را به عتّاب بن اسيد سپرد و به او مأموريت داد تا بى خبرانِ شما را آگاه گردانَد، و نادانانتان را دانش آموزد ، و كژىِ سست عنصرانِ شما را راست كند ، و آن كسانِ شما را كه از آداب الهى به دورند ، ادب آموزد . و او را به اين دليل برگزيده است كه مى داند او بر شما برترى دارد... و هيچ يك از شما را نسزد كه به دليل كم سن و سال بودنش ، ۱ اعتراض كند ؛ چرا كه بزرگ تر ، برتر نيست ؛ بلكه برتر ، بزرگ تر است .

۲۹۱.امام على عليه السلامـ در نامه اى كه هنگام گماشتن مالك اَشتر بر مصر ، به او نوشت ـ :ديگر آن كه : در باره كارگزارانت بينديش و آنان را بيازماى و به كار بگمار ، و جانبدارانه و خودكامانه به كارشان مگمار ؛ زيرا اين دو (جانبدارى و خودكامگى) ، كانون انواع ستم و خيانت اند . و آنان را از ميان افراد كار آزموده و باآزرم ، از خاندان هاى درستكار و پيش گام در اسلام ، بر گزين ؛ چرا كه اينان از خُلق و خويى بزرگوارانه تر برخوردارند و آبرومندترند ، و طمعكارى شان كمتر است ، و در كارها دورْانديش ترند .
سپس روزى هاى ايشان را فراخ گردان ؛ زيرا اين كار ، آنان را در اصلاح خويش نيرو مى بخشد و از دست يازيدن به آنچه در اختيار ايشان است ، بى نيازشان مى گرداند و اتمام حجّتى است بر آنان ، اگر از فرمان تو سرپيچى كنند يا به امانتت [كه به ايشان سپرده اى]، دست بيالايند .

ر . ك : دانش نامه امير المؤمنين عليه السلام : ج 4 ص 19 (بخش پنجم / فصل سوم : سياست هاى ادارى / گزينش كارگزاران شايسته) و ص 23 (به كار نگرفتن خائنان و ناتوانان) .

1.به قولى ، او در آن هنگام ، هجده سال و به قولى بيست و اندى سال داشته است .

صفحه از 327