۱۸۵.المعجم الكبيرـ به نقل از سعيد بن عاص ـ :عثمان بن مَظعون ۱ گفت : اى پيامبر خدا ! اجازه مى دهى كه خودم را خواجه سازم .
فرمود : «اى عثمان! خداوند به ما ، به جاى رهبانيت ، آيين راستين آسانگير و تكبير گفتن بر هر بلندى را داده است . پس اگر از ما هستى ، همان كارى را بكن كه ما مى كنيم» .
۱۸۶.عوالى اللآلى :روايت شده است كه قصاص در شريعت موسى عليه السلام لازم الإجرا بود و ديه در شريعت عيسى عليه السلام ؛ امّا آيين راستينِ تسامح پذير ، هر دو را تجويز كرد . ۲
۱۸۷.كتاب من لا يحضره الفقيه :از امام على عليه السلام پرسيده شد : آيا وضو گرفتن از اضافه آبِ وضوى عموم مسلمانان را خوش تر مى دارى يا وضو گرفتن از مَشكچه سفيد سرپوشيده را؟
فرمود : «[وضو گرفتن] از اضافه آب وضوى عموم مسلمانان را ؛ زيرا محبوب ترين دين شما نزد خداوند ، [دين ]حنيف تسامح پذيرِ آسان است» .
1.. ابو سائب عثمان بن مظعون بن حبيب بن وَهْب جمحى ، از ياران پيامبر صلى الله عليه و آله و از خِردمندان عرب در زمان جاهليت بود . او شراب را حرام مى دانست و پس از سيزده نفر ، اسلام آورد . وى دوبار به حبشه هجرت كرد . او از سرِ زهد و بى رغبتى به زندگى ، خواست ازدواج را ترك كند و صحراگردى اختيار كند ؛ امّا پيامبر خدا ، او را از اين كار ، منع فرمود . لذا عثمان ، اتاقى درست كرد و به عبادت پرداخت . پيامبر صلى الله عليه و آله نزد او آمد و دو چارچوبِ درِ اتاق را گرفت و فرمود : «اى عثمان ! خداوند ، مرا براى رَهبانيت نفرستاده است» . اين جمله را دو يا سه بار فرمود و افزود : بهترين دين نزد خداوند ، آيين راستين تسامح پذير است» . عثمان بن مظعون ، در جنگ بدر شركت داشت و بعد از جنگ ، هنگامى كه مُرد ، پيامبر صلى الله عليه و آله بر جنازه او حاضر شد و او را بوسيد و حتّى ديده شد كه اشك هاى ايشان بر گونه عثمان ، جارى شد . او نخستين مهاجرى است كه در مدينه درگذشت و نخستين مهاجرى است كه در بقيع ، دفن شد .
2.. مى گويند : بر يهود ، فقط حكم قصاصْ واجب شد و بر نصارا ، حكم عفو و اين امّت ، ميان اين دو (قصاص و عفو) و ديه ، مخيّر شدند .
