بدا - صفحه 4

«ظهور پس از خفا» و «پيدايش رأى جديد» ، به كار مى رود . فيروزآبادى ، جوهرى و ابن فارِس ، به ترتيب مى نويسند :
بَدا بَدْوا وَ بُدُوّا وَ بَداءً وَ بَداءَةً : ظَهَرَ ... وَ بَدا لَهُ فى الأمرِ بَدوا وَ بَداءً وَ بَدأَةً : نَشَأَ لَهُ فيهِ رَأىٌ .۱بَدا بَدْوا و بُدُوّا و بَداءً و بَداءَةً ، يعنى: هويدا شد ... و در كار ، براى او ، بدا حاصل شد ؛ يعنى: در آن ، برايش نظرى تازه ، پيدا شد .بَدا لَهُ فى هذَا الأَمرِ بَداءٌ ـ مَمدودٌ ـ : أى نَشَأَ لَهُ فيهِ رَأىٌ .۲براى او در اين كار ، بدا حاصل شد ؛ يعنى: برايش نظرى تازه پيدا شد .تَقولُ : بَدا لى فى هذَ الأَمرِ بَداءٌ : أى تَغَيَّرَ رَأيى عَمّا كانَ عَلَيه .۳مى گويى: برايم در اين كار ، بدا حاصل شد ؛ يعنى: نظرم در باره آن ، عوض شد .
معناى دوم بَدا (پيدايش رأى جديد) ، خود ، دو صورت دارد : پيدايش رأيى بر خلاف رأى قبلى (تغيير در رأى) ، و پيدايش رأيى بدون سابقه قبلى. ۴
بدين سان ، «بداء» در لغت عرب ، در سه مورد به كار مى رود :
1 . آشكار شدن چيزى پس از مخفى بودنش ؛
2 . پيدايش رأيى بر خلاف رأى قبلى (تغيير رأى) ؛
3 . پيدايش رأيى بدون سابقه قبلى .
حال بايد ديد كه بَدا در قرآن و احاديث ، به كدام معنا در مورد خداى متعال به كار رفته است .

1.. القاموس المحيط : ج ۴ ص ۳۰۲ مادّه «بدو» .

2.. الصحاح: ج ۶ ص ۲۲۷۸ .

3.. معجم مقاييس اللّغة: ج ۱ ص ۲۱۲ مادّه «بدء» .

4.. در اين صورتِ دوم ، «بَدا» با «بَدَأَ» ، هم معنا هستند .

صفحه از 126