بدا - صفحه 8

فَتَنقَلِبُواْ خَاسِرِينَ . 1
اى قوم من! به سرزمين مقدّسى كه خداوند براى شما مقرّر داشته است ، در آييد و به عقب ، باز نگرديد كه زيانكار خواهيد شد » .
امام صادق عليه السلام ، در تفسير اين آيه مى فرمايد :
كَتَبَها لَهُم ثُمَّ مَحاها ، ثُمَّ كَتَبَها لِأَبنائِهِم فَدَخَلوها ، وَ اللّهُ يَمحو ما يَشاءُ وَ يُثبِتُ وَ عِندَهُ اُمُّ الكِتابِ . 2 آن را برايشان نوشت ، سپس محوش كرد . آن گاه ، آن را براى فرزندانشان نوشت و آنان به آن سرزمين درآمدند . و خداوند ، آنچه را بخواهد ، محو و يا اثبات مى كند ؛ و اصل كتاب ، نزد اوست .
و نيز مى فرمايد :
كانَ فى عِلمِهِ أنَّهُم سَيَعصونَ وَ يَتيهونَ أربَعينَ سَنَةً ، ثُمَّ يَدخُلونَها بَعدَ تَحريمِهِ إيّاها عَلَيهِم . 3 در علم خدا چنين بود كه آنان ، نافرمانى مى كنند و چهل سال ، سرگردان مى شوند و آن گاه، پس از آن كه آن را برايشان حرام كرد ، در آن وارد مى شوند .
امام صادق عليه السلام ، در اين دو حديث ، تصريح مى نمايد كه بَدا ، در كتابِ حاوىِ تقديرات بوده است ، نه در علم ذاتى خدا ؛ چرا كه هم تقدير قبلى ، و هم گناه بنى اسرائيل و هم تغيير در تقدير قبلى و اثبات تقدير جديد ، همگى در علم ذاتى و اَزَلى خدا بوده اند .
مورد ديگر بَدا ، بَدا در ذبح اسماعيل عليه السلام است . 4

1.. مائده : آيه ۲۱ .

2.. ر . ك : ص ۲۲۶ ح ۱۱۱ .

3.. ر . ك : ص ۲۲۶ ح ۱۱۲ .

4.. ر . ك : ص ۲۲۹ (بدا در بُريدن سر اسماعيل عليه السلام ) .

صفحه از 126