گفتنى است چند روايت شاذ و مضطرب ۱ منسوب به عُمَر و ابو موسى اشعرى و ديگران كه مرده را به دليل گريستن يا نوحه گرى نزديكانش معذّب دانسته اند ، ۲ به وسيله برخى ديگر از صحابه و تابعين (مانند عايشه و ابن عبّاس و اسيد بن ابى اسيد)، رد شده ۳ و مخالف صريح آيه مكرّرِ «وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى»۴ شمرده شده اند.
همچنين نقلى ديگر ۵ كه به نهى پيامبر صلى الله عليه و آله از گريه كنندگان بر حمزه ، اشاره دارد ، به اين معناست كه گريه طولانى مدّت و چند شب و چند روز گريستن بر مرده ، نهى دارد و گرنه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله خود از گريه نكردن بر حمزه به گونه اى گله كرده و در گزارشى ديگر ، ۶ زنان گريان بر او را ستوده است .
بسيارى از فقيهان شيعه و اهل سنّت، بر اساس اين احاديث متعدّد ـ كه برخى از آنها حتّى در كتب اربعه شيعه و صحاح اهل سنّت آمده اند ـ ، به جواز گريه بر ميّت، فتوا داده اند ۷ و تنها در كيفيت و بلند كردن صدا به گريه، اختلاف نظرى ميان فقهيان
1.اضطراب حديث به دليل تعبير دوگانه نياحه و بكاست . در برخى متن ها «بُكاء» را و در برخى ديگر نقل ها ـ كه بيشتر هستند ـ «نياحه» بر ميّت را موجب عذاب مرده دانسته اند كه در صورت دوم ، مخالف نظر ما نيست .
2.ر . ك : مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۸۵ ح ۲۴۸ و ج ۷ ص ۲۵۴ ح ۲۰۱۳۰ ، صحيح البخارى : ج ۱ ص ۴۳۳ ح ۱۲۲۸ ـ ۱۲۳۰ و ... .
3.ر . ك : مسند ابن حنبل : ج ۹ ص ۳۲۰ ح ۲۴۳۵۶ و ج ۷ ص ۱۶۸ ح ۱۹۷۳۷ و صحيح البخارى : ج ۱ ص ۴۳۲ ح ۱۲۲۶ و ۱۲۲۷ و ج ۴ ص ۱۴۶۲ ح ۳۷۵۹ و صحيح مسلم : ج ۲ ص ۴۴۱ ح ۹۲۹ .
4.انعام : آيه ۱۶۴ ، اسراء : آيه ۱۵ .
5.ر . ك : ص ۲۹۱ ح ۳۱۸ .
6.ر . ك : ص ۲۹۱ ح ۳۱۷ .
7.ر . ك : الشرح الكبير، ابن قدامه : ج ۲ ص ۴۲۹ ، المحلّى، ابن حزم : ج ۵ ص ۱۴۶ ، كشف القناع، بهوتى : ج ۲ ص ۱۸۸ ، نيل الأوطار : ج ۴ ص ۱۵۹ ، فتاوى اللجنة الدائمة للبحوث العلميّة و الإفتاء، احمد بن عبد الرزّاق دوش : ج ۹ ص ۱۵۶ ، معجم فقه السلف عترةً و صحابةً ، كتانى : ج۸ ص۱۳۳ .