روشن است آنچه در اين مبحث بررسى مى گردد، اشك به معناى سوم يعنى اشك احساسى يا گريه است .
بكاء ، در قرآن و حديث
كلمه «بكاء» در قرآن و حديث ، نه تنها در مورد انسان ، بلكه در مورد فرشتگان ، شيطان ، زمين ، آسمان ، كوه ها ، جنبدگان ، پرندگان و ... به كار رفته است و اين، نشان مى دهد كه مفهوم اين كلمه در متون اسلامى، گسترده تر از مفهوم لغوى آن در مورد انسان است . براى آشنايى با موضوع گريه از منظر قرآن و حديث ، پيش از طرح متن آيات و احاديث ، اين نكات قابل توجّه اند :
1 . گريه ، نياز فطرى
گريه مانند خنده ، از نيازهاى طبيعى انسان است و ريشه در خلقت و طبيعت بشر دارد. از اين رو، خداوند متعال، اين دو پديده را مستقيما به خود، نسبت مى دهد :
« وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَ أَبْكَى .۱
و اوست كه مى خنداند و مى گرياند» .
اين سخن، بدان معناست كه خداوند متعال در نظام تكوين، انسان را به گونه اى آفريده كه مى تواند شادى خود را با خنده، و اندوه خود را با گريه ابراز نمايد . بنا بر اين ، انسان براى برخوردارى از يك زندگى سالم و طبيعى، همان طور كه به خنده نياز دارد ، نيازمند گريه است . ۲
در حديثى از امام كاظم عليه السلام آمده كه :
1.نجم : آيه ۴۳ .
2.در باره فوايد گريه خواهد آمد كه: خنده و گريه، دو ابزار كارآمد در كاهش استرس (فشار روانى) و رهايى از احساسات منفى اند .