بلوغ - صفحه 4

ويتيمان را بيازماييد تا اين كه وقتى به سنّ زناشويى رسيدند ، پس اگر در ايشان رُشدى يافتيد ، اموالشان را به آنان رد كنيد» .
اين آيه به اين حقيقت اشاره دارد كه بلوغ، داراى جنبه هاى مختلفى است و در ادبيات قرآن ، بلوغ در همه جا به يك معنا نيست . ممكن است كسى از نظر جنسى بالغ باشد ؛ ولى از نظر حقوقى بالغ نباشد .

2 . بلوغ حُلُم

ظاهرا مقصود از «بلوغ حُلُم» نيز بلوغ جنسى است . ۱ قرآن كريم ، جهت حفظ حريم خانواده و عفّت خانوادگى ، به كودكانى كه به بلوغ جنسى رسيده اند ، دستور داده كه بايد هميشه به هنگام ورود به اتاق استراحت پدر و مادر ، اجازه بگيرند ؛ امّا براى كودكان مميّزى كه به بلوغ جنسى نرسيده اند ، سه بار اجازه گرفتن كافى است . ۲

1.در لسان العرب (ج ۱۲ ص ۱۴۵) آمده : «الحُلْمُ وَ الاِحتِلامُ : الجِماعُ و نَحوُهُ فِى النَّومِ وَ الاِسمُ الحُلُمُ؛ حُلْم و احتلام ، نزديكى كردن و مانند آن در خواب است . اسم آن ، حُلُم است» و در قرآن كريم آمده است : «لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ ؛ به سنّ احتلام نرسيده اند» . برخى مقصود از «حُلُم» در اين جا را عقل گرفته اند؛ ليكن به نظر مى رسد كه معلَّق كردن حكم شرعى بر عاقل شدن كودك ، صحيح نيست ؛ زيرا اوّلاً : كودكى با عاقل بودن منافاتى ندارد ، ثانيا : ضابطه اى براى عاقل شدن كودك نمى توان تعيين كرد ، ثالثا : حكم و موضوع ، تناسبى ندارند .

2.«اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! بايد غلام ها و كنيزهاى شما و كسانى از شما كه به [سنّ] بلوغ نرسيده اند ، سه بار [در شبانه روز ]از شما كسب اجازه كنند : پيش از نماز بامداد ، و نيم روز كه جامه هاى خود را بيرون مى آوريد ، و پس از نماز شامگاهان . [اين ، ]سه هنگام برهنگى شماست . نه بر شما و نه بر آنان گناهى نيست كه غير از اين [سه هنگام] ، گرد يكديگر بچرخيد [و با هم معاشرت نماييد] . خداوند ، آيات [خود ]را اين گونه براى شما بيان مى كند ، و خدا داناى سنجيده كار است. و چون كودكان شما به [سنّ] بلوغ رسيدند ، بايد از شما كسب اجازه كنند ، همان گونه كه آنان كه پيش از ايشان بودند ، كسب اجازه كردند . خدا آيات خود را اين گونه براى شما بيان مى دارد ، و خدا داناى سنجيده كار است» (نور : آيه ۵۸ ـ ۵۹) .

صفحه از 56